Τι μπορεί να συμβεί αν ο Τραμπ αποφασίσει να βομβαρδίσει την κύρια πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν

Εάν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αποφασίσει να χρησιμοποιήσει τη μεγαλύτερη συμβατική βόμβα των Ηνωμένων Πολιτειών για να καταστρέψει την εγκατάσταση πυρηνικού εμπλουτισμού του Ιράν στο Φορντό, η κολοσσιαία δύναμη της έκρηξης θα προκαλέσει πιθανότατα θύματα μεταξύ των εργαζομένων ή οποιουδήποτε άλλου βρίσκεται ακόμη στην περιοχή.

Αλλά δεν θα προκαλούσε πυρηνική έκρηξη ή εκτεταμένη ραδιολογική ή χημική διαρροή, σύμφωνα με πρώην πυρηνικούς αξιωματούχους και εμπειρογνώμονες, που ρωτήθηκαν για μια ενδεχόμενη απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να χτυπήσει την πυρηνική εγκατάσταση στο Ιράν. 

Η συγκεκριμένη εγκατάσταση Βρίσκεται στα νότια της πρωτεύουσας του Ιράν, της Τεχεράνης και το εργοστάσιο Fordo χρησιμοποιείται για τον εμπλουτισμό ουρανίου για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας ή, ενδεχομένως, μιας βόμβας. Αλλά παρόλο που αυτό το ουράνιο και τα χημικά υποπροϊόντα του μπορεί να είναι επιβλαβή στην κατάποση ή την επαφή χωρίς προστατευτικό εξοπλισμό – δεν θα δημιουργήσουν μια ευρύτερη έκρηξη ή περιφερειακή μόλυνση, λένε οι αναλυτές που μίλησαν στο nbcnews.

Αυτό θα συνέβαινε μόνο αν το Fordo φιλοξενούσε πυρηνικούς αντιδραστήρες ή πυρηνικές κεφαλές, κάτι που σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές και εμπειρογνώμονες δεν ισχύει.

Το όπλο που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι ΗΠΑ για το πλήγμα αυτής της εγκατάστασης

«Αν είσαι εκεί κάτω και βομβαρδιστεί, την έχεις πατήσει», δήλωσε την Πέμπτη στο NBC News ο Hamish de Bretton-Gordon, πρώην διοικητής του Συντάγματος Χημικών, Βιολογικών, Ραδιολογικών και Πυρηνικών του βρετανικού στρατού.

«Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μιλάμε για μια κεφαλή 2.500 κιλών», είπε, αναφερόμενος στην GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (ή MOP), τη μεγαλύτερη μη πυρηνική βόμβα στον κόσμο, την οποία διαθέτουν μόνο οι ΗΠΑ.

Λιγότερο για βομβαρδισμό καταφυγίων και περισσότερο για βομβαρδισμό βουνών, αυτό είναι ίσως το μόνο συμβατικό πυρομαχικό στον κόσμο που θα μπορούσε να κάνει τη δουλειά αν ο Τραμπ αποφάσιζε να βομβαρδίσει το Φόρντο.

Δε θα είναι σαν το Τσέρνομπιλ

«Αλλά αν κάποιος νομίζει ότι αυτό θα είναι σαν το Τσέρνομπιλ - απολύτως όχι», δήλωσε ο ντε Μπρέτον-Γκόρντον. «Η ανατίναξη του ουρανίου δεν θα δημιουργήσει πυρηνική έκρηξη- αυτό είναι ένα πολύ περίπλοκο κομμάτι της επιστήμης, γι' αυτό και είναι τόσο αιματηρά δύσκολο να φτιάξεις πυρηνικές βόμβες».

Υπάρχει επίσης μικρή πιθανότητα μια ευρύτερη διαρροή ή διαρροή ραδιενέργειας να επηρεάσει τη γύρω περιοχή, σύμφωνα με τον Μαρκ Νέλσον, ιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο της Radiant Energy Group, μιας εταιρείας συμβούλων ερευνών με έδρα το Σικάγο.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι «οι πυρηνικές ουσίες στο Fordo είναι μόνο πολύ ασθενώς ραδιενεργές», είπε. Εάν επρόκειτο για πυρηνικό εργοστάσιο ή πυραυλική εγκατάσταση, θα μπορούσαν να υπάρχουν «προϊόντα σχάσης» - τα υλικά στα οποία διασπάται το ουράνιο κατά τη διάρκεια μιας πυρηνικής αντίδρασης - τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ευρύτερη καταστροφή.

Παρ' όλα αυτά, ο έλεγχος έχει οξυνθεί στο Φόρντο, καθώς ο Τραμπ σκέφτεται αν θα συμμετάσχει στις επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν.

Η ιστορία του Fordo

Η πιο προηγμένη εγκατάσταση εμπλουτισμού του Ιράν, το Fordo, διύλιζε ουράνιο σε ποσοστό 60%, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας. Αυτό είναι πολύ περισσότερο από το 3-5% που απαιτείται για τις μονάδες παραγωγής ενέργειας - και πολύ πιο κοντά στο 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικής κεφαλής.

Μέχρι το 2018, το Ιράν συμμορφωνόταν με μια συμφωνία-ορόσημο, επίσημα γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης, η οποία προσέφερε στην Τεχεράνη δισεκατομμύρια δολάρια για την ελάφρυνση των κυρώσεων με αντάλλαγμα τη συμφωνία να περιορίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Η συμφωνία σφραγίστηκε από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα τον Ιούλιο του 2015, μαζί με τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ -τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, τη Γαλλία, την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο- καθώς και τη Γερμανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι περισσότεροι ανεξάρτητοι παρατηρητές δήλωσαν ότι περιορίζει με επιτυχία το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Αυτό ουσιαστικά κατέρρευσε όταν ο Τραμπ απομακρύνθηκε από το σύμφωνο τρία χρόνια αργότερα.

Το Ιράν είχε επιστρέψει σε συνομιλίες με τον Τραμπ όταν το Ισραήλ άρχισε να βομβαρδίζει την περασμένη εβδομάδα. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε ότι δεν είχε άλλη επιλογή επειδή το Ιράν έτρεχε προς την κατασκευή βόμβας, κάτι που η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας λέει ότι δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει.

Ο εποπτικός οργανισμός ανησυχεί ωστόσο για το Φόρντο, όπου η φυσική μορφή του ουρανίου που εξορύσσεται μετατρέπεται σε αέριο και περιστρέφεται με υψηλή ταχύτητα μέσα σε φυγοκεντρικές μηχανές. Αυτό διαχωρίζει το βαρύτερο ισότοπό του, το ουράνιο-238, από το ελαφρύτερο ουράνιο-235 που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολιτικούς ή άλλους σκοπούς.

Το Ιράν λέει ότι το Fordo σχεδιάστηκε για να φιλοξενήσει 3.000 από αυτές τις φυγοκεντρικές συσκευές, ένα «μέγεθος και μια διαμόρφωση» που είναι «ασυμβίβαστα με ένα ειρηνικό πρόγραμμα», δήλωσε ο Ομπάμα το 2009.

Με μια βόμβα των ΗΠΑ η εγκατάσταση θα καταρρεύσει και θα «θαφτεί» μειώνοντας τη μόλυνση

Παρατηρητές όπως ο de Bretton-Gordon λένε ότι η τεράστια βόμβα MOP των ΗΠΑ θα μπορούσε να είναι αρκετά ισχυρή όχι μόνο για να καταστρέψει αυτή την εγκατάσταση αλλά και να την αποτεφρώσει αποτελεσματικά κάτω από το βουνό που θα καταρρεύσει. Αυτό θα μπορούσε να παράγει ένα παρόμοιο αποτέλεσμα με τη σαρκοφάγο που κατασκευάστηκε γύρω από το Τσερνομπίλ μετά την καταστροφή του 1986, δήλωσε ο Bretton-Gordon.

Ενώ το προστατευτικό περίβλημα του Τσερνομπίλ έχει πάχος 40 πόδια, «στο Fordo θα μιλούσαμε για μια σαρκοφάγο πάχους 200 ποδιών», δήλωσε ο de Bretton-Gordon.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος μόλυνσης θα ήταν μηδενικός.

Εάν το αέριο ουράνιο απελευθερωθεί, θα αποσυντεθεί εν μέρει σε υδροφθορικό οξύ, μια θανατηφόρα ουσία που προκαλεί βαθιά εγκαύματα αν την αγγίξει κανείς χωρίς προστατευτικό εξοπλισμό, και δυνητικά θανατηφόρα προβλήματα για την καρδιά, τους πνεύμονες και το νευρικό σύστημα αν εισπνευστεί.

«Πρόκειται για μια δυσάρεστη χημική ουσία που μπορεί να κυκλοφορεί χωρίς σωστό εξοπλισμό ασφαλείας και διαδικασίες», δήλωσε ο Νέλσον από την Radiant Energy Group. Τυχόν επιζώντες από την έκρηξη ή διασώστες χωρίς τον απαραίτητο εξοπλισμό ασφαλείας θα αντιμετώπιζαν «εξαιρετικά σοβαρές» συνέπειες, είπε, αλλά προειδοποίησε ότι «πρέπει να είσαι πολύ κοντά και πραγματικά απροστάτευτος».