Πώς έγινε η ισραηλινή επίθεση Rising Lion κατά του Ιράν - Ποιοι στόχοι επελέγησαν και γιατί

Πολλαπλά κύματα ισραηλινών επιθέσεων αναφέρθηκαν σε όλο το Ιράν για αρκετές ώρες, ξεκινώντας κατά πρόσβαση στις 3 π.μ. και ως τα ξημερώματα της Παρασκευής.

Διαβάστε επίσης: Ισραηλινά πλήγματα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν - Με σκληρά αντίποινα απειλεί η Τεχεράνη

Ο Ισραηλινός Στρατός ανέφερε ότι δεκάδες αεροσκάφη συμμετείχαν «στην εναρκτήρια επίθεση, η οποία περιελάμβανε πλήγματα σε δεκάδες στρατιωτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων που σχετίζονται με πυρηνικά σε διάφορες περιοχές του Ιράν».

Ποιοι στόχοι επλήγησαν

Στόχος της επιχείρησης το πυρηνικού προγράμματος του Ιράν καθώς ο ισραηλινός στρατός εκτιμούσε ότι το Ιράν διαθέτει επί του παρόντος αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο για να κατασκευάσει 15 πυρηνικές βόμβες - καθώς και κατά των εργοστασίων βαλλιστικών πυραύλων και των στρατιωτικών του δυνατοτήτων, όπως δήλωσαν ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο στρατός.

Η επίθεση διεξήχθη τη στιγμή που οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ισλαμική Δημοκρατία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο. Οι ανησυχίες πως ήταν τώρα αμέσως επικείμενα πλήγματα του Ισραήλ μεγεθύνονταν επί μέρες.

Σύμφωνα με πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, εξαπολύθηκαν «δεκάδες» πλήγματα εναντίον ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη τη χώρα.

Η μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάνζ (κεντρικά) ειδικά έγινε στόχος «πολλές φορές» στόχος, σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση, η οποία μετέδωσε πλάνα στα οποία εικονίζεται πυκνός καπνός να υψώνεται από την εγκατάσταση.

Ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν πως ακούστηκαν «ισχυρές εκρήξεις» στην πρωτεύουσα, ότι υπάρχουν νεκροί άμαχοι σε πολυκατοικίες και ότι το αρχηγείο των Φρουρών της Επανάστασης φλεγόταν.

Ιράν: Νόμιμο δικαίωμα να απαντήσουμε

Το Ιράν προειδοποίησε την Παρασκευή (13/6) ότι «έχει νόμιμο και νομικό δικαίωμα» να απαντήσει στις φονικές επιθέσεις που εξαπέλυσε το Ισραήλ εναντίον πολλών ιρανικών πόλεων και πυρηνικών εγκαταστάσεων, ενώ υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ θα »είναι υπεύθυνες για τις επιπτώσεις» των ισραηλινών πληγμάτων.

«Η απάντηση σε αυτή την επίθεση αποτελεί νόμιμο και νομικό δικαίωμα του Ιράν με βάση το Άρθρο 51 της Χάρτας του ΟΗΕ», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν σε ανακοίνωσή του, ενώ πρόσθεσε ότι οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις «δεν θα διστάσουν να υπερασπιστούν το ιρανικό έθνος με όλες τους τις δυνάμεις».

Νεκρά στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης και πυρηνικοί επιστήμονες

Τουλάχιστον δυο ανώτατοι αξιωματικοί των Φρουρών της Επανάστασης, ο αρχηγός του, ο στρατηγός Χουσέιν Σαλαμί, κι ο στρατηγός Γουλάμ Αλί Ρασίντ σκοτώθηκαν στα πλήγματα.

Ο αρχηγός των Φρουρών της Επανάστασης , ο στρατηγός Χουσέιν Σαλαμί (ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ)

AP Foto/Vahid Salemi

Επίσης σκοτώθηκαν και δυο επιστήμονες του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας, ο Μοχαμάντ Μεχντί Τεχραντσί και ο Φερεϊντούν Αμπασί, σκοτώθηκαν στους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, μεταδίδουν επίσημα ΜΜΕ.

Πυροσβέστες σε κτίριο στην Τεχεράνη τα ξημερώματα της Παρασκευής (13/6) λίγες ώρες μετά τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς

AP Photo/Vahid Salemi

AP

Οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις από την πλευρά τους διεμήνυσαν πως θα υπάρχει «ισχυρή ανταπόδοση» στην επίθεση του Ισραήλ.

Το Ιράν έκλεισε τον εναέριο χώρο του αφού αρχικά διέκοψε πτήσεις από και προς το αεροδρόμιο Ιμάμης Χομεϊνί, ενώ η αντιαεροπορική άμυνα επιχείρηση στο «100% των δυνατοτήτων της», σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση.

Το Ιράκ, που γειτονεύει με το Ιράν, επίσης έκλεισε τον εναέριο χώρο του κι ανέστειλε τις πτήσεις σε όλα τα αεροδρόμιά του.

Τι λέει το Ισραήλ για τις επιθέσεις

Το Ισραήλ έπληξε «την καρδιά του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν», ανέφερε σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα το οποίο δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Ενώ η «πρώτη φάση» της επιχείρησης ολοκληρώθηκε, σύμφωνα με πηγή του AFP στον ισραηλινό στρατό, θα διαρκέσει «όσο χρειαστεί», διεμήνυσε ο κ. Νετανιάχου.

Ο υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη την επικράτεια μετά τα «προληπτικά πλήγματα», προειδοποιώντας πως αναμένονται ευρύτερα ιρανικά αντίποινα από «προηγούμενα», με πυραύλους και drones, «στο άμεσο μέλλον».

Ο αρχηγός του ισραηλινού γενικού επιτελείου Εγιάλ Ζαμίρ επίσης προειδοποίησε εναντίον ιρανικών αντιποίνων, καθώς «δεν μπορώ να υποσχεθώ απόλυτη επιτυχία» στην επιχείρηση, που βαφτίστηκε «Λιοντάρι που Ξυπνά».

Οι τιμές του πετρελαίου έκαναν άλμα 12%, λόγω των ανησυχιών για έντονες αναταράξεις στον εφοδιασμό των αγορών.

Σε κατάσταση συναγερμού οι ΗΠΑ

Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, μέγας σύμμαχος του Ισραήλ, αναμένεται να προεδρεύσει σε συνεδρίαση του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας μετά τους βομβαρδισμούς, στους οποίους η Ουάσιγκτον δεν ενεπλάκη, σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κι άλλους αμερικανούς αξιωματούχους.

Το Ισραήλ επιχειρηματολόγησε στις ΗΠΑ πως η επιχείρηση εναντίον του Ιράν ήταν «απαραίτητη για την άμυνά του», σύμφωνα με τον αμερικανό ΥΠΕΞ Ρούμπιο, που προειδοποίησε την Τεχεράνη εναντίον της στοχοποίησης «αμερικανικών συμφερόντων».

Διαβάστε επίσης: O Τραμπ συγκαλεί εκτάκτως το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ μετά τα ισραηλινά πλήγματα

Ο Ντόναλντ Τραμπ, που ανέλαβε πρωτοβουλία τον Απρίλιο για να αρχίσουν έμμεσες διαπραγματεύσεις με το Ιράν, προειδοποίησε χθες πως το Ισραήλ θα μπορούσε όντως να πλήξει ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Μπροστά στον κίνδυνο «μαζικής σύγκρουσης» στη Μέση Ανατολή, η Ουάσιγκτον απομάκρυνε μέρος του διπλωματικού προσωπικού της, ειδικά στο Ιράκ.

Η Τεχεράνη δεν αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ. Το εβραϊκό κράτος θεωρεί το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας υπαρξιακή απειλή.

Το Ιράν διεμήνυσε την Τετάρτη (11/6) ότι είναι έτοιμο να πλήξει αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στη Μέση Ανατολή σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης έπειτα από αποτυχία των συνομιλιών, ο 6ος κύκλος των οποίων θεωρητικά τουλάχιστον διεξάγεται στη Μουσκάτ, την πρωτεύουσα του Ομάν, μεθαύριο Κυριακή.

Στο προσκήνιο το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν

Δυτικές χώρες και το Ισραήλ, ορκισμένος εχθρός του Ιράν και κατά ειδικούς η μοναδική δύναμη με πυρηνικά όπλα στη Μέση Ανατολή, ερίζουν εδώ και δεκαετίες ότι η Τεχεράνη θέλει να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο. Το Ιράν διαψεύδει πάγια πως έχει τέτοιες στρατιωτικές φιλοδοξίες, όμως επιμένει πως είναι δικαίωμά του να έχει πυρηνικό πρόγραμμα, ιδίως για ενεργειακούς σκοπούς, βάσει της σύμβασης για τη μη διάδοση (NTP) των πυρηνικών όπλων, στην οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος.

Ο εμπλουτισμός ουρανίου χαρακτηρίζεται το βασικό εμπόδιο στις έμμεσες συνομιλίες με σκοπό να συμφωνηθεί περιορισμός του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας με αντάλλαγμα την άρση μέρους των κυρώσεων στη χώρα.

Η κράτος Τραμπ απαιτεί το Ιράν να τον εγκαταλείψει εντελώς. Η Τεχεράνη απορρίπτει κάθε τέτοιο ενδεχόμενο, τονίζει πως αυτό «δεν είναι διαπραγματεύσιμο».

Το Ιράν δήλωσε αποφασισμένο να αυξήσει «σημαντικά» την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου, με την προσεχή κατασκευή νέας μονάδας για αυτό, σε αντίδραση για την υιοθέτηση χθες Πέμπτη από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) απόφασης καταδίκης της «μη τήρησης» υποχρεώσεών του.

Κατά τον ΔΟΑΕ, το Ιράν είναι το μοναδικό κράτος στον κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα που εμπλουτίζει ουράνιο σε υψηλό επίπεδο (60%), πολύ πάνω από το όριο του 3,67% που είχε οριστεί στη διεθνή συμφωνία του 2015 –επισήμως το κοινό ολοκληρωμένο πλάνο δράσης (ΚΟΣΔ)–, από το οποίο αποχώρησαν μονομερώς οι ΗΠΑ το 2018, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Για να κατασκευαστεί ατομική βόμβα ο εμπλουτισμός πρέπει να φθάσει το 90%, κατά την ίδια πηγή.

Το 2015, το Ιράν και οι μεγάλες δυνάμεις κατέληξαν σε εκείνη την ιστορική συμφωνία έπειτα από 3 χρόνια δύσκολων, επίπονων διαπραγματεύσεων.