Η βάση δεν εκφράζει την αξία μιας σχολής. Η βάση εκφράζει μόνο τη ζήτηση για σπουδές στη σχολή. Η ζήτηση καθορίζεται από αρκετούς και διαφορετικούς παράγοντες.
Ένας παράγοντας είναι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και οι τάσεις της εποχής. Πριν 15 χρόνια την υψηλότερη βάση στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο την είχαν οι Πολιτικοί Μηχανικοί. Ήταν η εποχή του οικοδομικού οργασμού και των στεγαστικών δανείων. Στον πίνακα 1 βλέπουμε ότι το 2010 είχαν υψηλότερη βάση κατά 122 μόρια. Το 2015 με την έλευση της οικονομικής κρίσης η κατάσταση έχει αντιστραφεί και η βάση των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών είναι κατά 1.755 μόρια υψηλότερη. Σ’ αυτή τη διαφορά συνέβαλε και η έκρηξη της ζήτησης για προγραμματιστές και μηχανικούς πληροφορικής, καθώς η εξέλιξη της Πληροφορικής εξελίσσεται συνεχώς με εκρηκτικούς ρυθμούς και η παγκόσμια ζήτηση για πληροφορικούς είναι μεγάλη. Η τάση αυτή συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Αντίστοιχα το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης το 2010 είχε 781 μόρια περισσότερα από την Ψυχολογία. Ήταν η εποχή που η δημιουργία των ολοήμερων σχολείων απορρόφησε όλους τους δασκάλους και η έλλειψη δασκάλων ήταν μεγάλη. Το 2015 οι διορισμοί είχαν ανασταλεί και η βάση στα Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης έπεσε κατά 2.475 μόρια. Η βάση της Ψυχολογίας έμεινε σταθερή.
Οι υποψήφιοι που επέλεξαν το 2010 τους Πολιτικούς Μηχανικούς πιστεύοντας ότι κάνουν επιλογή σπουδών που θα τους δώσει άμεσα δουλειά, όπως και όσοι επέλεξαν τα Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης προσδοκώντας στον άμεσο διορισμό, απογοητεύτηκαν όταν με την αποφοίτησή τους αντιμετώπισαν το φάσμα της ανεργίας.
Καθώς ο κόσμος μας αλλάζει ταχύτατα, οι προσδοκίες επαγγελματικής προοπτικής μπορεί να ανατραπούν πολύ γρήγορα. Κι όμως εξακολουθούν αυτές οι προσδοκίες να επηρεάζουν τη διαμόρφωση των βάσεων.
Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει τη διαμόρφωση των βάσεων είναι η έδρα της σχολής. Οι σχολές που βρίσκονται σε μεγάλα αστικά κέντρα συγκεντρώνουν την προτίμηση περισσότερων υποψηφίων, όπως είναι το λογικό. Το αποτέλεσμα είναι να έχουν υψηλότερη ζήτηση που φέρνει υψηλότερη βάση. Τη χαμηλότερη βάση μεταξύ των αντίστοιχων σχολών έχουν οι σχολές που βρίσκονται στην άκρη της Ελλάδας. Μεταξύ των Ιατρικών Σχολών της χώρας μας την χαμηλότερη βάση έχει η Ιατρική της Αλεξανδρούπολης και την αμέσως επόμενη η Ιατρική της Κρήτης. Πρόκειται για τις πιο απομακρυσμένες Ιατρικές Σχολές. Ανάλογα συμβαίνουν και με τις υπόλοιπες Σχολές. Όσο μακρύτερα από τα μεγάλα αστικά κέντρα τόσο χαμηλότερη βάση.
Ο τρίτος παράγοντας που καθορίζει τις βάσεις είναι, φυσικά, οι επιδόσεις των υποψηφίων. Τις χρονιές που τα θέματα είναι δύσκολα οι υποψήφιοι δεν γράφουν καλά και οι βάσεις πέφτουν πολύ. Όταν τα θέματα είναι εύκολα οι υποψήφιοι γράφουν καλά και οι βάσεις εκτοξεύονται. Πόσο πολύ μπορεί να αλλάξουν οι βάσεις, είναι το ερώτημα που θέτουν πολλοί υποψήφιοι. Δύο ακραίες τιμές είχαμε στην Ιατρική Αθήνας που αποτελεί σχολή με πολύ μεγάλη ζήτηση. Το 2009 με πολύ εύκολα θέματα η βάση της εκτινάχθηκε στα 19.453 μόρια. Το 2020 με εξαιρετικά δύσκολα θέματα, που έφεραν την ΕΒΕ, η βάση της της Ιατρικής Αθήνας έπεσε στα 18.250 μόρια. Η διαφορά των 1.203 μορίων είναι πάρα πολύ μεγάλη όταν είμαστε πάνω από τα 18.000 μόρια.
Συνεπώς δεν μπορεί να αποτελεί κριτήριο επιλογής σπουδών η βάση μιας σχολής. Δυστυχώς, όμως έχει μετατραπεί σε μία μορφή άτυπης αξιολόγησης από τους υποψηφίους. Αν μία σχολή έχει υψηλή βάση πιστεύουν ότι είναι καλή· αν έχει χαμηλή βάση πιστεύουν ότι κάτι της λείπει. Φυσικά και δεν είναι έτσι. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μία τάση από κάποιους να θέλουν να πάνε όπου πηγαίνουν οι πολλοί. Γι’ αυτούς η υψηλή βάση αποτελεί αξία και κριτήριο επιλογής. Σκοπός τους να εντυπωσιάσουν τον περίγυρο και να εισπράξουν τα συγχαρητήρια και την αποδοχή, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα αυτό που θέλουν να σπουδάσουν. Βάζοντας, δηλαδή, σε δεύτερη μοίρα τον εαυτό τους.
Αυτό συμβαίνει και σε πολλά άλλα πράγματα. Κάποιοι θέλουν να συμβαδίζουν με τους πολλούς, μη τολμώντας να κάνουν τις επιλογές που θέλουν οι ίδιοι. Αυτοί, προφανώς, θαμπώνονται από την υψηλή βάση και με τη συμπεριφορά τους αυξάνουν τη ζήτηση για τις ήδη υψηλόβαθμες σχολές, αυξάνοντας, τελικά, κι άλλο τη βάση τους.
Αυτοί είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν τις βάσεις. Το λογικό είναι να μην κοιτάζει κανείς τις βάσεις και να μην κάνει τις επιλογές του με βάση τις… βάσεις. Το μόνο σημείο που πρέπει να κοιτάξετε τις βάσεις είναι όταν θελήσετε με το μηχανογραφικό σας να εξασφαλίσετε ότι δεν θα μείνετε εκτός ΑΕΙ. Τότε, αφού πρώτα έχετε δηλώσει όλες τις σχολές που επιθυμείτε, θα δηλώσετε και σχολές με χαμηλές βάσεις. Εξάλλου πρέπει παντα να έχετε στο μυαλό σας ότι οι βάσεις που κοιτάζετε είναι οι περσινές. Οι φετινές μπορεί να είναι τελείως διαφορετικές.
*Ο Στράτος Στρατηγάκης είναι Μαθηματικός – ερευνητής – www.stadiodromia.gr
Διαβάστε ακόμη:
→Πανελλήνιες 2025: Πρεμιέρα για τα Ειδικά Μαθήματα – Πότε θα ανακοινωθούν οι βαθμολογίες