Οι βακαλάοι επιλέγουν τη συρρίκνωση για να αποφύγουν τον αφανισμό από την υπεραλίευση

Η υπερβολική αλιεία έχει αναγκάσει το βακαλάο της Βαλτικής να υποστεί γενετικές αλλαγές που έχουν μειώσει το μέγεθός του στο μισό τα τελευταία 30 χρόνια σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Science Advances» είναι η πρώτη που δείχνει ότι δεκαετίες υπεραλίευσης και περιβαλλοντικών αλλαγών μπορούν να αλλάξουν ριζικά τη γενετική σύνθεση ενός θαλάσσιου είδους.

Ο βακαλάος της Βαλτικής κάποτε είχε μήκος πάνω από ένα μέτρο και ζύγιζε έως και 40 κιλά, αποτελώντας τη ραχοκοκαλιά της αλιείας της περιοχής. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ωστόσο, το είδος έχει συρρικνωθεί τόσο πολύ που ακόμη και ένας ενήλικος βακαλάος μπορεί να χωρέσει άνετα σε ένα πιάτο.

«Για πρώτη φορά παρέχουμε στοιχεία για εξελικτικές αλλαγές στα γονιδιώματα ενός πληθυσμού ψαριών που υπόκειται σε έντονη εκμετάλλευση η οποία έχει ωθήσει τον πληθυσμό των ψαριών στο χείλος της κατάρρευσης», δήλωσε ο Κιούι Γιανγκ Χαν, επικεφαλής της μελέτης.

Οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα από μικροσκοπικά οστά των αυτιών των βακαλάων της Ανατολικής Βαλτικής (Gadus morhua) που είχαν ληφθεί από βακαλάους που αλιεύτηκαν στη λεκάνη Bornholm μεταξύ του 1996 και του 2019. Τα οστά αυτά καταγράφουν ετήσια αύξηση σε ορισμένα είδη ψαριών παρόμοια με τους δακτυλίους των δέντρων, καθιστώντας τες πολύτιμους δείκτες χρόνου.

Εξέτασαν συγκεκριμένα τις τάσεις ανάπτυξης του βακαλάου σε διάστημα 25 ετών έντονης αλιείας και συνέκριναν τις αλλαγές με τις γενετικές αλλοιώσεις που εντοπίστηκαν στο είδος σε επίπεδο πλήρους γονιδιώματος. Η μελέτη αποκάλυψε μια «μείωση 48% στο ασυμπτωτικό μήκος σώματος» του βακαλάου από το 1996 έως το 2019, με ενδείξεις ότι το είδος είχε εξελιχθεί λόγω ανθρώπινης παρέμβασης.

Οι γενετικές παραλλαγές στο βακαλάο που σχετίζονται με την ανάπτυξη του σώματος έδειξαν σημάδια «κατευθυντικής επιλογής» αναφέρουν οι ερευνητές. Ορισμένες δομικές αλλαγές στο γονιδίωμα φάνηκαν να υποδηλώνουν περιβαλλοντική προσαρμογή, υπονοώντας ότι η «συρρίκνωση» είχε γενετική βάση που συνδέεται με την ανθρώπινη δραστηριότητα.

«Η επιλεκτική υπερεκμετάλλευση έχει αλλοιώσει το γονιδίωμα του μπακαλιάρου της Ανατολικής Βαλτικής. Το βλέπουμε αυτό στη σημαντική μείωση του μέσου μεγέθους, την οποία θα μπορούσαμε να συνδέσουμε με μειωμένους ρυθμούς ανάπτυξης» λέει ο Χαν. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα γονιδιώματα του βακαλάου με ταχεία ανάπτυξη διέφεραν συστηματικά από τους αργούς ρυθμούς ανάπτυξης, με τους ταχέως αναπτυσσόμενους σχεδόν να εξαφανίζονται από τη Βαλτική.

«Όταν τα μεγαλύτερα άτομα απομακρύνονται σταθερά από τον πληθυσμό για πολλά χρόνια, τα μικρότερα, ταχύτερα ώριμα ψάρια αποκτούν ένα εξελικτικό πλεονέκτημα . Αυτό που παρατηρούμε είναι η εξέλιξη εν δράσει, που καθοδηγείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Αυτό είναι επιστημονικά συναρπαστικό, αλλά οικολογικά βαθιά ανησυχητικό» αναφέρει ο Θόρστεν Ρουσκ μέλος της ερευνητικής ομάδας η οποία ζητά πολιτικές διατήρησης που θα εξετάσουν το προσαρμοστικό δυναμικό των θαλάσσιων ειδών.

Naftemporiki.gr