Οι διατάξεις του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας - Έτσι θα μειωθεί ο χρόνος δικαστικών αποφάσεων

Η εφαρμογή των νέων διατάξεων του ΚΠολΔ θα ξεκινήσει με το νέο δικαστικό χρόνος (16 Σεπτεμβρίου 2025) και θα ισχύει για όσες αγωγές κ.λπ. θα κατατεθούν κατά το νέο δικαστικό έτος, ενώ οι εκκρεμείς υποθέσεις θα εκδικαστούν με τον ισχύοντα ΚΠολΔ.

Ειδικότερα, στόχος είναι η Ελλάδα, από 1.492 ημέρες για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης σήμερα, να επιτύχει τον μέσο όρο των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης, εμφανώς το ένα χρόνος (περίπου 350 ημέρες) για την έκδοση οριστικής απόφασης και τα 2 έτη (περίπου 650 ημέρες) για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης.

Σήμερα, με τις προθεσμίες που ισχύουν, στο Πρωτοδικείο Αθηνών, η σκέψη συζητείται μετά την πάροδο 3 ετών από την κατάθεση της αγωγής και η κύρωση εκδίδεται 6 ως 7 μήνες αργότερα. Πλέον, για πρώτη κίνηση προβλέπεται ο προσδιορισμός δικασίμου άμεσα, με την κατάθεση της αγωγής, και σε χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των έξι μηνών. Στη συνέχεια, ακολουθεί μια σειρά από προθεσμίες ενέργειας, οι οποίες έχουν περιοριστεί σημαντικά, όπως για παράδειγμα η επίδοση της αγωγής, η οποία πλέον προβλέπεται ότι γίνεται εντός 20 ημερών από την κατάθεση του δικογράφου.

Δραστικές αλλαγές έρχονται και με τη δημιουργία του Μητρώου Διαθηκών, που περνούν από τα δικαστήρια στους συμβολαιογράφους με στόχο αντί οι κληρονόμοι να περιμένουν εώς και ένα ή ακόμα ενάμιση να ολοκληρωθεί η δημοσίευση της διαθήκης που τους καθιστά δικαιούχους της κληρονομιάς, να παίρνουν ανά χείρας το πολυπόθητο αρχείο μόλις σε 7 ημέρες!

Η αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αφορά όλη τα διαδικαστικά στάδια, από την κατάθεση του εισαγωγικού δικογράφου στον πρώτο βαθμό ως και την έκδοση τελεσίδικης (κι σε συνεχεία) αμετάκλητης απόφασης.

Προέλεγχος

Με τις νέες διατάξεις επιχειρείται επίσης η αξιοποίηση του χρόνου της «προδικασίας», ο οποίος σήμερα παρέρχεται άπρακτος, χωρίς ουσιαστικές ενέργειες. Υπό αυτό το πρίσμα θεσπίζεται για πρώτη κίνηση ο προέλεγχος της αγωγής από τον δικαστή, ο οποίος, εφόσον διαπιστώσει τυχόν ελλείψεις ή ελαττώματα στον φάκελο της υπόθεσης, εκδίδει διευθέτηση ή διαταγή με την οποία κρίνει την ανατροφή απαράδεκτη ή αόριστη και τάσσει στον διάδικο συγκεκριμένη προθεσμία, προκειμένου να τη διορθώσει ή να τη συμπληρώσει, εάν αυτό είναι δυνατό.

Με τον τρόπο αυτό, όπως εξήγησε ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας , αξιοποιείται στο έπακρο το χρονικό διάστημα πριν την συζήτηση της κάθε υπόθεσης στο ακροατήριο, με εξονυχιστικό προέλεγχο που θα γίνεται από δικαστή, έτσι όθεν οι υποθέσεις να οδηγούνται ώριμες στο ακροατήριο.

Οι αλλαγές στις Διαθήκες

Σύμφωνα με άλλη τροποποίηση του ΚΠολΔ, οι διαθήκες και η κήρυξη διαθήκης ως κυρίας (καθώς και της έκδοσης των σχετικών πιστοποιητικών, που σήμερα καθυστερούν υπερβολικά λόγω της δικαστικής διαδικασίας), θα γίνεται πλέον από τους συμβολαιογράφους μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας δηλαδή, από 1 ως 7 ημέρες, ενώ σήμερα απαιτούνται τουλάχιστον 300 ημέρες, ενώ η σφράγιση και η αποσφράγιση μεταφέρονται ως αρμοδιότητες από τους συμβολαιογράφους στους δικαστικούς επιμελητές, ως πλέον αρμοδίους.

e-φάκελος

Βασική καινοπραγία των διατάξεων του νέου ΚΠολΔ είναι η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας προκειμένου να λειτουργήσει ο μηχανισμός της ψηφιακής δικογραφίας. Η πλατφόρμα αυτή δημιουργείται ήδη σε σύμπραξη του υπουργείου Δικαιοσύνης με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.Η εφαρμογή της ψηφιακής δικογραφίας θα ξεκινήσει μέσα στο 2025 και πρώτα θα συνδεθεί με τα Κτηματολογικά Γραφεία.

Η ψηφιακή δικογραφία, καταργεί εντελώς το χαρτί, καθώς οι δικηγόροι από τα γραφεία τους πλέον θα καταθέτουν ηλεκτρονικά τις αγωγές και τα άλλα 11 μέσα, ενώ θα μπορούν να παρακολουθούν την βάδιση της κάθε υπόθεσης τους αρχικά από την κατάθεση της αγωγής στο Πρωτοδικείο, μεταγενέστερα στο Εφετείο, ως την έκδοση τελεσίδικης απόφασης από τον Άρειο Πάγο.

Οι δικηγόροι χρησιμοποιώντας τους κωδικούς πρόσβασης που θα έχουν λάβει, θα μπορούν ανά πάσα στιγμή να έχουν πρόσβαση στα έγγραφα της δικογραφίας και να διεκπεραιώνουν διαδικαστικές ενεργειών μέσω διαδικτύου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ψηφιακή δικογραφία θα συμβάλλει καθοριστικά στο να αποφορτιστούν οι χιλιάδες υποθέσεις αναγκαστικής εκτέλεσης και πλειστηριασμών που πολλές φορές υπό το σημερινό σύστημα φτάνουν να προσδιοριστούν προς συζήτηση ακόμα και το 2036!

Η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης εκτιμά ότι με τη λειτουργία της ψηφιακής δικογραφίας οι πλέον των 32.000 εκκρεμών υποθέσεων στα Πρωτοδικεία, θα έχουν εκκαθαριστεί και θα έχουν εκδοθεί αποφάσεις μέσα στην επόμενη τριετία.

Μεταφορά δικαστηριακής ύλης

Στο περιορισμοί αποσυμφόρησης των δικαστών και των δικαστηρίων, η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης προχωράει και πάλι σε νέα μεταφορά δικαστηριακής ύλης στου δικηγόρους και συμβολαιογράφους.

Στους δικηγόρους θα μεταφερθεί και πάλι νέα δικαστηριακή ύλη και ειδικότερα θα μεταφερθεί η έκδοση των διαταγών πληρωμής. Η διαταγή πληρωμής δεν είναι δικαστική απόφαση, αλλά «πράξη» του δικαστή και εκδίδεται χωρίς να μεσολαβήσει κάποια διαδικασία στο ακροατήριο. Η διαταγή πληρωμής αφορά απαιτήσεις χρηματικές ή απαιτήσεις από χρεόγραφα π.χ. επιταγές, συναλλαγματικές, γραμμάτια εις διαταγή, κ.λπ.

Στους συμβολαιογράφους περνάνε οι δημοσιεύσεις των διαθηκών. Σήμερα για την δημοσίευση διαθήκης στην Αθήνα απαιτείται τουλάχιστον ένα με ενάμιση έτος, ενώ για την έκδοση πιστοποιητικού μη δημοσίευσης διαθήκης απαιτούνται το λιγότερο 5 μήνες.

Να σημειωθεί ότι λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων στην δημοσίευση των διαθηκών, αφενός διακυβεύονται τεράστια περιουσιακά στοιχεία με πολύ μεγάλο οικονομικό αντικείμενο, αφετέρου καθυστερούν να κατατεθούν στο δημόσιο ταμείο εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από φόρους κληρονομιάς, κ.λπ.