Μέσα στη μυστηριώδη Λέσχη Μπίλντερμπεργκ: Η ιστορία και οι θρύλοι της πιο κλειστής συνάντησης των ισχυρών του πλανήτη

Στις αρχές Ιουνίου κάθε χρόνο, σε πολυτελή ξενοδοχεία και θέρετρα μια ελίτ πολιτικών, επιχειρηματιών, τραπεζιτών, τεχνοκρατών και διανοουμένων συγκεντρώνεται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Είναι η περιβόητη Λέσχη Μπίλντερμπεργκ – θα λέγαμε, ίσως, η πιο μυστηριώδης και πολυσυζητημένη συνάντηση ισχύος στον σύγχρονο κόσμο που έχει συχνά κατηγορηθεί πως αποφασίζει κεκλεισμένων των θυρών το μέλλον της ανθρωπότητας.

Αυτή η ελίτ ομάδα συνεδριάζει κάθε χρόνο σε πολυτελή ξενοδοχεία και θέρετρα σε όλο τον κόσμο – συνήθως στην Ευρώπη – και μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια στις ΗΠΑ ή τον Καναδά. Πολύ λίγες λεπτομέρειες δίδονται στη δημοσιότητα για το τι ακριβώς συζητείται κεκλεισμένων των θυρών.
Κανείς δεν γνωρίζει τι λέγεται στη λέσχη Μπίλντεμπεργκ, δεν κρατούνται πρακτικά στις συναντήσεις αυτές και κανείς από τους δημοσιογράφους που έχει προσκληθεί να τις παρακολουθήσει δεν έγραψε ποτέ τι είδε και τι άκουσε εκεί…

Η γέννηση της Λέσχης, η λίστα των εκλεκτών και η ατζέντα

Η πρώτη συνεδρίαση της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ έλαβε χώρα το 1954 – από τις 29 έως τις 31 Μαΐου – στο ξενοδοχείο Μπίλντερμπεργκ στο Όστερμπεκ της Ολλανδίας, από όπου και πήρε το όνομά της.

Μεταξύ των ιδρυτικών της μελών ήταν ο Πολωνός διπλωμάτης και επιχειρηματίας Γιόζεφ Ρέτινγκερ και ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ, της γνωστής οικογένειας τραπεζιτών. Ο λόγος που τους ώθησε να ξεκινήσουν τις συσκέψεις, ήταν ο αυξανόμενος αντιαμερικανισμός στη Δυτική Ευρώπη.

Ο Ρέτινγκερ πρότεινε ουσιαστικά μια διεθνή διάσκεψη, κατά την οποία οι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών και των Ηνωμένων Πολιτειών θα συγκεντρώνονται και θα συνεδριάζουν, με στόχο την προώθηση της κατανόησης μεταξύ των πολιτισμών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Δυτικής Ευρώπης.

Από τότε, κάθε χρόνο συγκεντρώνονται περίπου 120-150 άτομα σε έναν διαφορετικό τόπο, πάντα με απόλυτη μυστικότητα. Εντυπωσιακό είναι το στοιχείο πως ενώ είναι γνωστό ποιοι συμμετέχουν, υπάρχει απόλυτη μυστικότητα για το τι συζητούν.

Η τοποθεσία όπου συνεδριάζουν τα μέλη της λέσχης αλλάζει κάθε χρόνο. Μάλιστα, τα μέλη της Λέσχης συνεδρίασαν και στην Αθήνα (14-16 Μαΐου 2009).

Η λίστα των προσκεκλημένων δεν ανακοινώνεται εκ των προτέρων και αλλάζει κάθε χρονιά – αν και ορισμένα πρόσωπα επανέρχονται σταθερά. Περιλαμβάνει ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων, κορυφαίους οικονομολόγους, διευθυντές ΜΜΕ, τεχνολογικούς μεγιστάνες, τραπεζίτες, πανεπιστημιακούς.

Φυσικά, υπάρχουν και πολλοί Έλληνες που πήραν κατά καιρούς μέρος στις συνεδριάσεις της Λέσχης.

Σύμφωνα με την Βικιπαίδεια ορισμένοι από αυτούς είναι οι εξής: Στέφανος Μάνος, Ντόρα Μπακογιάννη, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Θεόδωρος Πάγκαλος, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, Γιώργος Παπανδρέου, Αλέξης Παπαχελάς κ.ά.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επρόκειτο να συμμετάσχει στη φετινή συνάντηση της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, για πρώτη φορά με την ιδιότητα του πρωθυπουργού, καθώς είχε μετάσχει ξανά το 2018 στο Τορίνο από τη θέση του αρχηγού του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ η πρώτη φορά που μετείχε ήταν το 2016 στη Δρέσδη. Αλλά οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν ακύρωσε τα σχέδιά του.

Η Λέσχη λειτουργεί με τον λεγόμενο Chatham House Rule: οι συμμετέχοντες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες που ακούν, αλλά δεν μπορούν να αποκαλύψουν ποιος τις είπε. Αυτό προσφέρει – κατά τους διοργανωτές – ένα ασφαλές πλαίσιο για ειλικρινή συζήτηση, χωρίς πολιτικό κόστος.

Ωστόσο, για πολλούς, αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα. Η πλήρης απουσία διαφάνειας γεννά υποψίες.

Πολλοί επικριτές – μεταξύ τους δημοσιογράφοι, αναλυτές και ερευνητές του παρασκηνίου – υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια άτυπη παγκόσμια κυβέρνηση ή για μια λέσχη όπου συντονίζονται στρατηγικές σε πολιτική, οικονομία και πόλεμο, μακριά από δημοκρατικούς θεσμούς.

Αν και η επίσημη θεματολογία δίνεται συνήθως στη δημοσιότητα λίγο πριν τη συνεδρίαση, τα πραγματικά περιεχόμενα των συζητήσεων παραμένουν επτασφράγιστο μυστικό. Θέματα όπως η τεχνητή νοημοσύνη, οι γεωπολιτικές εντάσεις, η ενεργειακή κρίση, η παγκόσμια οικονομία, οι κυβερνοαπειλές και η κλιματική αλλαγή είναι σχεδόν πάντα στην ατζέντα.

Η χρονική συγκυρία των συνεδριάσεων έχει επίσης εγείρει ερωτήματα: για παράδειγμα, το 2008 αρκετοί παρόντες στη συνάντηση της Μπίλντερμπεργκ ανέλαβαν σημαντικούς ρόλους στην κρίση των τραπεζών λίγους μήνες αργότερα.

Σύμφωνα με τον Τζόελ Λέβι, τα μέλη της Λέσχης καθορίζουν ποιοι θα αναλάβουν την εξουσία σε Ευρώπη και Αμερική.  Σχεδόν οι Βρετανοί πρωθυπουργοί και οι Αμερικάνοι πρόεδροι των τελευταίων 50 ετών, είχαν παρευρεθεί σε συνάντηση της Μπίλντερμπεργκ στην αρχή της καριέρας τους. «Προφανώς η ομάδα Μπίλντερμπεργκ αποφασίζει ποιοι θα είναι οι μελλοντικοί ηγέτες, τους προετοιμάζει για την εξουσία, εφαρμόζει το εκτεταμένο δίκτυο επιρροής της για να εξασφαλίσει την άνοδό τους και ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και την οικονομία, ώστε να εξασφαλίσει την εκλογή τους … Οι συναντήσεις των Μπίλντερμπεργκ καθορίζουν επίσης την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας.

Λόγου χάρη, σε μια τέτοια συγκέντρωση συμφωνήθηκε η κήρυξη πολέμου κατά της Σερβίας και πάλι εκεί δόθηκε το πράσινο φως στους Μπους – πρεσβύτερο και νεότερο- για τις κινήσεις τους στο Περσικό Κόλπο».

Βέβαια, τα μέλη της Λέσχης δεν δέχονται όλα όσα τους καταλογίζουν. Οι εκδηλώσεις τους είναι ιδιωτικές και όχι μυστικές, όπως ισχυρίζονται κάποιοι. Η ιδιωτικότητα είναι απαραίτητη, για να μπορούν οι καλεσμένοι να μιλήσουν ελεύθερα και ανοιχτά.

Για τον ίδιο λόγο υπάρχει εμπιστευτικότητα, αλλά όχι απόκρυψη πληροφοριών, όπως υποστηρίζουν. Η ασφάλεια είναι απαραίτητη για τους υψηλά ισταμένους προσκεκλημένους. Οι συμμετέχοντες συζητούν χαλαρά και δεν λαμβάνονται πολιτικές αποφάσεις.

Οι διαβεβαιώσεις και η γοητεία του μυστηρίου

Παρά τις διαβεβαιώσεις, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η Λέσχη Μπίλντερμπεργκ είναι το «προθάλαμος» της παγκόσμιας εξουσίας, όπου κρίνονται οι ηγέτες και σχεδιάζονται πολιτικές με παγκόσμιες επιπτώσεις.

Άλλοι την απορρίπτουν ως ένα κοσμικό κλαμπ πλούσιων και ισχυρών που ανταλλάσσουν ιδέες χωρίς δεσμευτικό χαρακτήρα.

Η αλήθεια ίσως βρίσκεται κάπου στη μέση. Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι λαμβάνονται επίσημες αποφάσεις, το γεγονός ότι συγκεντρώνονται άτομα με τόσο ισχύ και επιρροή και υπό άκρα μυστικότητα – συντηρεί το μυστήριο και την περιέργεια.

Το 2024, στη Μαδρίτη της Ισπανίας η λέσχη Μπίλντεμπεργκ γιόρτασε τα 70 χρόνια από την ίδρυσή της. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε με μεγάλη μυστικότητα στο ξενοδοχείο Mirasierra της ισπανικής πρωτεύουσας.

Η πλούσια θεματολογία περιλάμβανε: τεχνητή νοημοσύνη και γεωπολιτική ισορροπία, πόλεμος στην Ουκρανία, ενεργειακή μετάβαση, άνοδος της Κίνας. Στη συνάντηση της Μαδρίτης πήραν μέρος διεθνείς προσωπικότητες της πολιτικής, της οικονομίας (βιομηχανία, τράπεζες κλπ), των ΜΜΕ αλλά και του ακαδημαϊκού κόσμου.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Citigroup, τους προέδρους του ταμείου επιχειρηματικών κεφαλαίων KKR, της φαρμακευτικής εταιρείας Pfizer, της Google ή της Microsoft, επικεφαλής του Bloomberg, των New York Times και των Financial Times, διευθυντές των Goldman Sachs, Warner Bros, Heineken, της γαλλικής τράπεζας Societé Générale ή του διευθύνοντος συμβούλου της Ryanair.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΝΑΤΟ και ο ΟΗΕ είχαν σημαντικές αντιπροσωπείες, όπως και ο ενεργειακός τομέας (Shell, BP, TotalEnergies). Στη λίστα των προσκεκλημένων ήταν ακόμα ο πρόεδρος της Φινλανδίας, ο πρωθυπουργός της Εσθονίας και αρκετοί υπουργοί από την Πολωνία, Σουηδία και Νορβηγία.Το παρών έδωσε και η σημερινή υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως.

Μέσα στα χρόνια πολλοί είναι οι διάσημοι συμμετέχοντες:

• Μπιλ Κλίντον – Φέρεται να συμμετείχε λίγο πριν εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ.
• Τόνι Μπλερ – Είχε λάβει μέρος το 1993, δύο χρόνια πριν γίνει πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου.
• Χένρι Κίσινγκερ – Ίσως ο πιο τακτικός και επιδραστικός συμμετέχων για δεκαετίες.
• Εμμανουέλ Μακρόν – Πριν τη γέννηση του κόμματος “En Marche”, λέγεται πως είχε επαφές με μέλη της Λέσχης.
• Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – Παρούσα σε συνεδριάσεις πριν αναλάβει την ηγεσία της Κομισιόν.

Επιπλέον, συμμετοχή έχουν κατά καιρούς στελέχη από:

• Το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα
• Την Goldman Sachs, JPMorgan και Deutsche Bank
• Τεχνολογικούς κολοσσούς όπως Google, Facebook, Amazon
• Μέσα ενημέρωσης όπως The Economist, Financial Times, New York Times

Διάσημες θεωρίες συνωμοσίας

Η απόλυτη μυστικότητα που καλύπτει τις συναντήσεις αυτές οδήγησε σε πολλές θεωρίες συνομωσίας που ενισχύονται από το γεγονός ότι δεν διαρρέει ποτέ καμία πληροφορία για το περιεχόμενο τους, δεν ηχογραφείται καμία συνεδρίαση και οι συμμετέχοντες δεν συνοδεύονται ούτε από συμβούλους, ούτε από σωματοφύλακες, ούτε από τις/τους συζύγους τους.

Ούτε καν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το ΙΧ τους. 

Μία από αυτές είναι ότι «Η Λέσχη κυβερνά τον κόσμο». Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι συμμετέχοντες λαμβάνουν αποφάσεις για παγκόσμια γεγονότα: οικονομικές κρίσεις, αλλαγές κυβερνήσεων, πολέμους.

Δεν υπάρχουν αποδείξεις, αλλά η χρονική εγγύτητα κάποιων γεγονότων έχει πυροδοτήσει εικασίες.

Μία άλλη θεωρία λέει ότι στις μυστικές συνεδριάσεις της Λέσχης «Επιλέγονται μελλοντικοί ηγέτες».

Πολλοί πολιτικοί έχουν συμμετάσχει στη Λέσχη λίγο πριν αναλάβουν ηγετικό ρόλο – όπως ο Τόνι Μπλερ ή ο Μπιλ Κλίντον. Αυτό έχει οδηγήσει σε υποψίες ότι η Λέσχη «εγκρίνει» ηγέτες πριν τις κάλπες.

Θεωρητικοί υποστηρίζουν ότι η Λέσχη συνδέεται με σχέδια για ενοποίηση εξουσιών, εξάλειψη εθνικών συνόρων και την επιβολή ενός ενιαίου νομίσματος ή ψηφιακής ταυτότητας.

Ακόμα, κάποιοι βλέπουν τη Μπίλντερμπεργκ ως εργαστήριο σχεδιασμού μεγάλων οικονομικών «σοκ» – από το ευρώ μέχρι τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.

Όταν οι ισχυρότεροι του πλανήτη συγκεντρώνονται πίσω από κλειστές πόρτες, η υποψία και ο μύθος είναι αναπόφευκτοι.

Η Λέσχη Μπίλντεμπεργκ ιντριγκάρει. Ίσως επειδή συνδυάζει όλα τα στοιχεία μιας καλής ιστορίας: έχει μυστήριο, εξουσία, επιρροή και αποκλειστικότητα. Ή ίσως γιατί σε έναν κόσμο όπου η εμπιστοσύνη στους θεσμούς διαβρώνεται, οι κλειστές πόρτες γεννούν περισσότερες σκιές.