Καρκίνος ωοθηκών: Μία σιωπηλή και επικίνδυνη νόσος - Έρχονται ρυθμίσεις για αποζημίωση θεραπειών

Ο καρκίνος των ωοθηκών παραμένει μια από τις πιο θανατηφόρες μορφές γυναικολογικού καρκίνου, παρά τη χαμηλή συχνότητα εμφάνισης. Το 2022, πάνω από 200.000 γυναίκες έχασαν τη ζωή τους παγκοσμίως. Η διάγνωση συχνά καθυστερεί, λόγω της απουσίας συμπτωμάτων στα πρώιμα στάδια, δυσχεραίνοντας την αντιμετώπιση της νόσου.

Τα παραπάνω τονίστηκαν σε επιστημονική ημερίδα για τον καρκίνο των ωοθηκών, που πραγματοποίησε η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛ.Ο.Κ.).

Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, διαβεβαίωσε ότι η Πολιτεία στέκεται σταθερά στο πλευρό των ασθενών, τόσο για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση ενός εκ των σοβαρότερων γυναικολογικών καρκίνων, όσο και για την υποστήριξη των ασθενών σε εργασιακό επίπεδο και σε επίπεδο κοινωνικής ασφάλισης. Η προσάρτηση της νέας ευρωπαϊκής οδηγίας, η οποία κατοχυρώνει το δικαίωμα τηλεργασίας, αποτελεί σημαντική εξέλιξη, ενώ, παράλληλα, επιταχύνεται και η διαδικασία πιστοποίησης αναπηρίας.

Ο καρκίνος δεν είναι στατιστική...

Ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης στην διάλεξη του, ανέφερε πως είναι «μεγάλη τιμή να βρίσκεσαι ανάμεσα σε επιστήμονες και σε αληθινούς αγωνιστές», λέγοντας χαρακτηριστικά «ο καρκίνος δεν είναι μια στατιστική, είναι ιστορίες και ανθρώπινες ζωές». Παράλληλα, υπογράμμισε την υποστήριξη της Πολιτείας προς τις γυναίκες που μάχονται με την ασθένεια, σημειώνοντας ότι η επιστημονική γνώση, οι εμπειρίες ζωής και τα ευήκοα ώτα της Πολιτείας αποτελούν τον ιδανικό συνδυασμό για αποτελεσματική στήριξη των ασθενών, με το κράτος να βρίσκεται τόσο στο πλευρό των επιστημόνων, όσο και των γυναικών ασθενών και των οικογενειών τους που τις στηρίζουν καθημερινά.

Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης επισήμανε τη δέσμευσή του στην υποστήριξη των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών, υποσχόμενος άμεσες νομοθετικές ενέργειες για τη ανέλιξη της αποζημίωσης και της προστασίας των ορφανών φαρμάκων, που απευθύνονται σε ευαίσθητες ομάδες ασθενών με σοβαρά νοσήματα.

Στην εισήγησή του, ο πρόεδρος της ΕΛΛΟΚ Γιώργος Καπετανάκης τόνισε την χητεία επαναπροσδιορισμού του θεραπευτικού κενού με τη συνδρομή της μοριακής βιολογίας και της εξατομικευμένης ιατρικής. Η συγκινητική ιστορία της Δώρας Χρυσικού, η οποία βίωσε την ασθένεια, άνοιξε την εκδήλωση, μεταδίδοντας ένα μήνυμα δύναμης και ελπίδας, προτρέποντας τις γυναίκες να μη φοβούνται να επισκεφθούν τον ιατρό τους, καθώς η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να κάνει τη ασυνταιριασιά στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου.

Αποζημίωση & ορφανά φάρμακα

Στη διάρκεια της συζήτησης στο ομάδα «Ώρα μηδέν για λύσεις. Πλαίσιο αποζημίωσης βάσει αξίας: Επιτακτική χητεία για νέα νομοθεσία για τα ορφανά φάρμακα», αναδείχθηκε η χητεία περαιτέρω συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Υγείας και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τη θεσμική προστασία της κατηγορίας των ορφανών φαρμάκων, μέσω νομοθετικής παρέμβασης.

Ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης αναγνώρισε την χητεία για νομοθετική προστασία των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών, τονίζοντας πως βάσει σχετικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, επιβάλλεται να αντιμετωπίσουμε ως χώρα, τα ορφανά φάρμακα με διαφορετικό τρόπο όσον αφορά το clawback. Αυτά τα φάρμακα απευθύνονται σε ασθενείς με σπάνιες ασθένειες όπου δεν υπάρχουν άλλες θεραπείες, καθιστώντας την εξασφάλιση της πρόσβασής τους επιτακτικό ζήτημα δημόσιας υγείας.

Η Δρ. Βασιλική – Κωνσταντίνα Γκογκοζώτου, Μη ΕκτελεστικήΠρόεδρος Ε.Ο.Π.Υ.Υ. & Πρόεδρος Επιτροπής Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων του Υπουργείου Υγείας, αναγνώρισε την τεράστια χητεία για την προστασία των ορφανών φαρμάκων, η οποία απαιτεί μεταποίηση στο νομοθετικό περιορισμοί της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, όθεν με επιστημονικά κριτήρια και παρακολούθηση της έκβασης των θεραπειών να επιτρέπει τη διαφορετική διαχείριση αποζημίωσής τους.

Η καινοπραγία βοηθά στην επιβίωση

Ο Αριστοτέλης Μπάμιας, MD, PhD, Αντιπρόεδρος, Ε.Ο.Π.Ε., Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας, ΕΚΠΑ, ως εκπρόσωπος της E.O.Π.Ε. ανέφερε ότι έχει την ίδια κατεύθυνση και βούληση με τους ομιλητές, σχετικά με την προστασία των ορφανών φαρμάκων και κάλεσε τη φαρμακοβιομηχανία και το Υπουργείο Υγείας να αξιοποιήσουν τα δεδομένα που έχουν ήδη παραχθεί από Έλληνες επιστήμονες σχετικά με την εισαγωγή νέων φαρμάκων στον καρκίνο των ωοθηκών τα οποία αποδεδειγμένα επιμηκύνουν την επιβίωση των γυναικών.

Η Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη, Πρόεδρος PIF, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος, AbbVie, Ελλάδα, Κύπρος και Μάλτα, τόνισε την αδήριτη χητεία διαφορετικής διαχείρισης και θεσμικής προστασίας των ορφανών φαρμάκων για απειλητικά νοσήματα, ως μονόδρομο για να διασφαλιστεί η πρόσβαση των ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες.

Στο ομάδα «Καρκίνος των ωοθηκών: Ο αόρατος εχθρός και η ξεσηκωμός της επιστημονικής καινοτομίας», οριοθετήθηκαν από τους ομιλητές οι πολλαπλές προκλήσεις του καρκίνου των ωοθηκών, η απουσία αποτελεσματικής διαχείρισης και η επιβάρυνση του προσδόκιμου ζωής λόγω έλλειψης θεραπευτικών επιλογών τα τελευταία 10 χρόνια. Εκ μέρους της Εταιρείας Ογκολόγων - Παθολόγων Ελλάδας (Ε.Ο.Π.Ε.), συμμετείχαν ο Αριστοτέλης Μπάμιας, MD, PhD, Αντιπρόεδρος, Ε.Ο.Π.Ε., Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας, ΕΚΠΑ και ο Μιχάλης Λιόντος, Επίκουρος Καθηγητής Θεραπευτικής-Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Θεραπευτική Κλινική, ΓΝΑ Αλεξάνδρα, Γενικός Γραμματέας, Ε.Ο.Π.Ε.

Εκ μέρους της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, συμμετείχε η Αμάντα Ψυρρή, Καθηγήτρια Παθολογίας Ογκολογίας, Διευθύντρια Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, ΕΚΠΑ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Νοσοκομείο, Πρόεδρος των Εθνικών Εταιρειών Ογκολογίας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παθολογικής Ογκολογίας (Chair ESMO National Societies Committee).

Ο καθηγητής κ. Μπάμιας ανέφερε ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρόγνωση των ασθενών έχει βελτιωθεί, τα τελευταία χρόνια, ακόμα και στα προχωρημένα στάδια της νόσου, λόγω της προόδου της χειρουργικής σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική πρόοδο. Συμφώνησε, όμως, ότι η ομάδα της πλατινοανθεκτικής νόσου χρειάζεται περισσότερες επιλογές, μέσω των καινοτόμων φαρμάκων.

Η καθηγήτρια κυρία Ψυρρή επισήμανε ότι η διαχείριση της νόσου απαιτεί τακτικές επισκέψεις στο νοσοκομείο για τις θεραπείες και πιθανά νοσηλείες λόγω επιπλοκών της νόσου και τοξικότητας της θεραπείας. Υπογράμμισε, δε, ότι για τη διαχείριση της νόσου είναι απαραίτητη η διεπιστημονική προσέγγιση.

Όσον αφορά στους βιοδείκτες, η κυρία Ψυρρή, επισήμανε την χητεία άμεσης αποζημίωσης αυτών, όθεν να μπορεί να χορηγηθεί η κατάλληλη οζεία στους ασθενείς, εφόσον η μεταχείριση βιοδεικτών είναι συχνά προϋπόθεση για τη σωστή επιλογή θεραπείας.

Η κυρία Ψυρρή σημείωσε ότι είναι αναγκαία η διαπίστευση των εργαστηρίων που διενεργούν τα τεστ, όθεν τα αποτελέσματα να είναι αξιόπιστα και να μη στερούνται οι ασθενείς θεραπείες ζωτικής σημασίας γι' αυτούς.

Διάγνωση, υποτροπή της νόσου, επιβίωση

Ο κ. Λιόντος υπογράμμισε ότι ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ένα νόσημα αρκετά δύσκολο στη διάγνωση, στην αντιμετώπιση και στην επιβίωση των ασθενών. Οι περισσότερες γυναίκες διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο και η πιθανότητα να επιβιώσουν χωρίς υποτροπή είναι μόλις 3%, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η ξετύλιγμα νέων θεραπειών. Παράλληλα, είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο ωοθηκών σε εξειδικευμένα κέντρα για γυναικολογικές κακοήθειες, όπου οι ασθενείς λαμβάνουν ολιστική αντιμετώπιση της νόσου τους.

Για την ψυχολογική επιβάρυνση των ασθενών με καρκίνο μίλησε η Καλλιόπη Καλαϊτζή, Ιατρός Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης, Lifestyle Medicine, Ιδρύτρια και Chief Medical Officer The Longevity and Well-being Clinic, η οποία τόνισε ότι ο καρκίνος επηρεάζει βαθύτατα τον ψυχισμό, τις σωματικές λειτουργίες, την οικογένεια και κάθε δίπλα της ζωής του ασθενούς, γι' αυτό η επιστημονική καθοδήγηση για τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι η βάση για επιβίωση με ποιότητα ζωής, σε κάθε στάδιο της νόσου.

Η Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Αντιπρόεδρος ΕΛΛ.Ο.Κ., Πρόεδρος, Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής», εκπροσωπώντας τις ασθενείς, διατύπωσε ένα δυνατό μήνυμα προς την Πολιτεία, αναδεικνύοντας τις αόρατες εμπειρίες των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών.

Αλλάζει ο ογκολογικός χάρτης

Στο ομάδα «Διαμορφώνοντας το οικοσύστημα Πολιτικής Υγείας στον καρκίνο των ωοθηκών», ο Υπουργός Υγείας, κ. Γεωργιάδης επισήμανε ότι στόχος είναι όταν λήξει η θητεία του στο υπουργείο Υγείας η εικόνα των θεραπειών των ογκολογικών ασθενών να είναι τελείως διαφορετική, να είναι μια άλλη εποχή, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «θα το πετύχουμε». Επιπρόσθετα, ανακοίνωσε πως εντός του Ιουνίου θα επισκεφθεί τον πρωθυπουργό της χώρας να του παρουσιάσει την τεράστια απόπειρα για το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τον Καρκίνο στην Ελλάδα και εξήγγειλε πως έχει χρονοδιάγραμμα ως τέλος του χρόνου να παρουσιαστεί το σχέδιο.

Η Δρ. Γκογκοζώτου, περιέγραψε πώς το σημερινό περιορισμοί διαπραγμάτευσης στις περιπτώσεις θεραπειών καινοτόμων και ορφανών φαρμάκων που δεν θα έπρεπε να αξιολογούνται με τα συνήθη κριτήρια, επιτρέπει την παρέκκλιση από αυτά, απαί εντολής Υπουργού, η οποία βασίζεται σε στοιχειοθετημένη γνωμοδότηση της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής για τα φάρμακα (ΕΟΦ).

Μητρώα ασθενών & Κέντρα Αναφοράς

Η ογκολόγος Ζένια Σαριδάκη, MD PhD, Επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας για τη δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Ασθενών με Νεοπλασματικές Ασθένειες του Υπουργείου Υγείας, Διευθύντρια στην Α’ Ογκολογική Κλινική Metropolitan Hospital, Αθήνα, Επιστημονικός Υπεύθυνος Ογκολογικού Τμήματος «Ασκληπιός ΔΙΑΓΝΩΣΙΣ», Ηράκλειο Κρήτης, π. Πρόεδρος Ε.Ο.Π.Ε., αναφέρθηκε στα εμπόδια πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες και στη σημασία ανάδειξης των βιοδεικτών, οι οποίοι είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την ορθή ογκολογική οζεία και το δικαίωμα της ίσης πρόσβασης στις κατάλληλες θεραπείες. Ο καθηγητής κ. Μπάμιας, σημείωσε ότι είναι υψίστης σημασίας η δημιουργία κέντρων αναφοράς για τον καρκίνο των ωοθηκών, καθώς απαιτείται διεπιστημονική πρόσβαση για την αντιμετώπιση μίας ετερογενούς και αρκετά πολύπλοκης νόσου.