Η σχέση μεταξύ πολιτικής και Οικονομίας

Η Πολιτική (Εξουσία) επιδιώκει με κάθε τρόπο να κρατάει στις συνειδήσεις των ανθρώπων, των περισσότερων μη ειδικών, ότι Πολιτική και Οικονομία είναι δυο ξεχωριστές έννοιες, δυο ξεχωριστοί «Κόσμοι», δυο απόλυτα διακριτές -ασύνδετες μεταξύ τους- οντότητες και εφαρμογές.

Έτσι αυτά που στην πραγματικότητα είναι «πολιτικές επιλογές» δόλιες, σκόπιμες ή μη, μπορούν να παρουσιάζονται  ως αποτέλεσμα επιστημονικά τεκμηριωμένων «αδήριτων» κανόνων συμπεριφοράς της οικονομίας. Την υποβάθμιση των  σχέσεων πολιτικής και οικονομίας επισημαίνει σε άρθρο του ο διευθυντής του naftemporiki.gr Μιχάλης Ψύλος.

Με τον τρόπο αυτόν η Πολιτική μεταθέτει την ευθύνη για τις επιλογές της και κυρίως για τα αποτελέσματά τους,  στον αυτοματισμό των κανόνων της οικονομίας. Στη βάση αυτή (η Πολιτική) χτίζει την επιχειρηματολογία της προπαγάνδας του δήθεν μονόδρομου των επιλόγων που κάνει : «Δεν γινόταν διαφορετικά, η επιλογή ήταν «μονόδρομος» και …«πρέπει να υποστούμε τα αποτελέσματα» που διαμορφώνονται από τους «αδήριτους» (τι αποκρουστική υποκριτική επωδός) κανόνες της οικονομίας… «Φταίει ο Χατζηπετρής….». Η «Πολιτική κάνει το καλύτερο που μπορεί. Άλλα η οικονομία έχει τους δικούς της κανόνες» κλπ κλπ….φληναφήματα…. (bullshit).

Όλα είναι θέμα επιλογής του τελικού αποτελέσματος που θέλεις να πετύχεις – της τελικής «σύνθεσης» που θέλεις να δημιουργήσεις και να διαμορφώσεις .

Το μοναδικό που είναι αδήριτο είναι ότι Πολιτική και Οικονομία είναι ενσωματωμένες σε μια οντότητα.

Ας δούμε μια αναλογία στον ψηφιακό κόσμο στον οποίο εχουν προσλαμβάνουσες παραστάσεις ακόμα και τα μικρά παιδιά : Ο  σύγχρονος ψηφιακός κόσμος διαθέτει ένα «μενού» με σχεδόν «άπειρο» αριθμό εφαρμογών και εργαλείων. Από το μενού αυτό, ο Άνθρωπος εχει την δυνατότητα να επιλέξει τις εφαρμογές και τα εργαλεία  εκείνα που θα εξυπηρετήσουν και θα διαμορφώσουν την σύνθεση του τελικού αποτελέσματος  που η βούλησή του προσδιορίζει και επιδιώκει.. Αρα στην πράξη είναι η τελική βούληση, δηλ. το τι τελική σύνθεση θέλεις να διαμορφώσεις, που θα σε οδηγήσει να διαλέξεις από το «μενού» του ψηφιακού κόσμου.

Αν π.χ. γράφεις την διδακτορική σου διατριβή με ποσοτική τεκμηρίωση, έχεις στην διάθεσή σου να διαλέξεις από ένα τεράστιο μενού από διαφορετικά Software, και εν συνεχεία από επίσης ένα τεράστιο μενού στατιστικών και οικονομετρικών μοντέλων για να συνθέσεις την διατριβή σου. Το θέμα της Διδακτορικής σου διατριβής είναι επιλογή βούλησης (δηλ. Πολιτική -βουλητική- απόφαση σε ατομικό επίπεδο). Το ίδιο είναι και εάν η τεκμηρίωση της καινούργιας γνώσης που επιδιώκεις να  δημιουργήσεις θα είναι “qualitative”, η ποσοτική, Και ακόμα το ίδιο είναι και η επιλογή του στατιστικού – οικονομετρικού μοντέλου που θα χρησιμοποίησης για την τεκμηρίωση της νέας γνώσης που δημιουργείς.

Δεν υπάρχει μονόδρομος

Όλα είναι θέμα επιλογής του τελικού αποτελέσματος που θέλεις να συνθέσεις, και αυτή η επιλογή θα καθορίσει και το «μοντέλο» εργαλείο που θα διαλέξεις για να επιτύχεις τον στόχο σου…

Απόκρυψη – Συγκάλυψη: Την Οικονομία καθορίζουν πολιτικές επιλογές.

Αυτό που με σκοπιμότητα αποκρύπτει η «Πολιτική» είναι ότι η Οικονομία έχει ένα τεράστιο μενού από «μοντέλα», «εργαλεία» και «πολιτικές» από τα οποία η «Πολιτική» διαλέγει εκείνα τα οποία θα διαμορφώσουν το τελικό αποτέλεσμα , την τελική σύνθεση, την «μορφή του Κόσμου», την κοινωνικοοικονομική σύνθεση, που η Πολιτική (βούληση) έχει σκοπό, -θέλει- να δημιουργήσει.

Δεν είναι π.χ. κανένας «αδήριτος» κανόνας της οικονομίας, ο οποίος επέβαλε τα σπίτια των Ελλήνων να καταλήξουν κατασχεμένα στους servicers, πολλοί  Έλληνες να καταλήξουν άστεγοι, και τα κατασχεμένα ακίνητα να παραμένουν κλειστά δημιουργώντας ένα αποφασιστικό μερίδιο της στεγαστικής κρίσης στην Ελλάδα, αντί να ακολουθηθεί το Κυπριακό μοντέλο με αναδιαπραγμάτευση των δανείων με τους ίδιους τους ιδιοκτήτες. Και η Κύπρος είναι στην -φερόμενη ως- Ε.Ε. , μια ΕΕ με ασήμαντους νάνους ηγέτες. Πολιτική Επιλογή είναι αυτό που εφαρμόσθηκε στην Κύπρο με θετικά κοινωνικοοικονομικά αποτελέσματα, Πολιτική Επιλογή είναι αυτό που εφαρμόσθηκε στην Ελλάδα, και μάλιστα με ισχυρά αρνητικά αποτελέσματα στο Κοινωνικοοικονομικό πεδίο, αλλά και στην εν γένει απαξίωση του συνόλου της Πολιτικής στην Χώρα που επιλέγει τον «κανένα.».  Δεν είναι κανένας «αδήριτος» κανόνας της Οικονομίας. Αφού υπήρχε τουλάχιστον η επιλογή του Κυπριακού μοντέλου, αυτό που ίσχυσε και ισχύει στην Ελλάδα είναι…Επιλογή της Πολιτικής που διαμορφώνει την Οικονομία και Κοινωνικές συνθήκες.

Δεν είναι π.χ. κανένας «αδήριτος» κανόνας της Οικονομίας που το Taxis σε εφαρμογή αναγκαστικών μέτρων δεσμεύει μεν τα χρήματα στους λογαριασμούς των οφειλετών στις Τράπεζες, χωρίς όμως να τα κατάσχει πληρώνοντας εκκρεμείς οφειλές, με συνέπεια να διογκώνεται τεχνητά η οφειλή ανθρώπων και φορέων από πρόσθετα τέλη κλπ, να αυξάνει η δυσαρέσκεια κατά της Κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά να έχουν οι τράπεζες μερικά δισ. στους λογαριασμούς τους που διαφορετικά δεν θα τα είχαν, ποσόν που λείπει και από τα κρατικά ταμεία, αλλά και από τους Ανθρώπους που τους στερεί ακόμα και την δυνατότητα κανονικής διατροφής,. (βλ. άρθρα μας στην Ν 27/3/2025, Ν 17/5/2025, Ν1/6/2025).

Σηπτικό σοκ

Δεν είναι κανένας αδήριτος κανόνας της Οικονομίας που διαμόρφωσε το «σηπτικό σοκ» του Taxis, με συνέπεια τo TAXIS να δημιουργεί χρέος. Τα 3,9 Δις νέα ληξιπρόθεσμα χρέη που γέννησε το 4μηνο (Ν 10/6/2025), συντίθενται από Δις που σε να ένα μεγάλο μέρος τους δεν θα υπήρχαν εάν το αντίστοιχο δεσμευμένο ποσό σε λογαριασμούς οφειλετών στις Τράπεζες είχε κατασχεθεί/χρησιμοποιηθεί για την -μέσω εφαρμογής του  Taxis- εξόφληση των αντίστοιχων ληξιπρόθεσμων οφειλών για τις οποίες δεσμεύτηκαν. Η μηχανιστική αυτή παραγωγή και δημιουργία χρέους  δεν είναι αποτέλεσμα κανενός «αδήριτου» κανόνα της Οικονομίας. Ούτε  το εχουν ζητήσει οι νάνοι ηγέτες της -φερόμενης ως- ΕΕ,. οι οποίοι είναι και οι πρώτοι εφευρέτες «Νομιμοφανών» μεθόδων δημιουργίας και Δημοσίου αλλά και ιδιωτικού χρέους…. Μετα βέβαια από τους παράνομους εκείνους τρόπους της εποχής της ποτοαπαγόρευσης.
Τώρα εάν το Taxis παράγει «Σηπτικό Σοκ» ως αποτέλεσμα αβελτηρίας ή  είναι «Επιλογή της Πολιτικής», αυτό θα αποδειχθεί από το εάν μετά από τόση αρθρογραφία (από όσους δεν ακολουθούμε τον «μαγικό αυλό»)  το σύστημα θα διορθωθεί από την Κυβερνητική πλειοψηφία, ή εάν θα παραμείνει ως εχει. Προς το παρόν μένουμε με το εύλογο ερώτημα ποιος/τι ωφελείται από την δημιουργία εντυπώσεων από την αναγγελία αύξησης ληξιπρόθεσμων το μεγαλύτερο μέρος των οποίων εξακολουθεί να δημιουργείται και να διογκώνεται τεχνητά με τον τρόπο που  εξηγήθηκε. Είναι η τεχνητή διόγκωση των ληξιπρόθεσμων αυτοσκοπός ώστε να εμφανίζονται οι Έλληνες ως κακοπληρωτές στις υποχρεώσεις τους κάτι που θα δικαιολογούσε το ανελέητο κυνηγητό τους και την άσκηση πίεσης για ρευστοποίηση ακίνητης περιουσίας έστω και για ποσά ληξιπρόθεσμων ολίγων χιλιάδων; Είναι οι τράπεζες που ωφελούνται από τα δεσμευμένα δισ. που παραμένουν σε αυτές και που δεν χρησιμοποιούνται για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων; Ποιος ωφελείται τελικά από ένα θέμα που είναι «τεχνητού  μεγέθους πολλών δισ.;

Και για να αντιμετωπίσω χιουμοριστικά το θέμα : «Λες κάποιος να οργάνωσε έτσι το ΤΑΧΙΣ τόσο επιβλαβώς ανόητα,  με την ελπίδα να βλάψει τον Μητσοτάκη;

Δεν είναι π.χ. κανένας «αδήριτος» κανόνας της Οικονομίας που δημιούργησε το ΠΔ 15/4/2025 για τους όρους δόμησης στους Οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, το οποίο είναι απόλυτα συμβατό με την μακροχρόνια Πολιτική Επιλογή για την υπερσυγκέντρωση της Ελλάδας στην Αθήνα κλπ και στην εγκατάλειψη της περιφέρειας και την ερήμωση της Χώρας. (βλ. και άρθρο μας 1/5/2025).

Και αφού υπήρχε και υπάρχει πάντα το μοντέλο της Ισόρροπης Περιφερειακής ανάπτυξης, η υπερσυγκέντρωση και  συρρίκνωση της Χώρας είναι…. Επιλογή της Πολιτικής που διαμορφώνει την οικονομία και τις Κοινωνικοοικονομικές συνθήκες είναι.

Δεν είναι π.χ. κανένας «αδήριτος» κανόνας της Οικονομίας η υψηλού κόστους, μικρού μήκους, υπογειοποίηση της Ποσειδώνος με τον χαρακτηρισμό της ανάπτυξης σε κοντινή απόσταση με την διασταύρωση με την Καλαμακίου όπου αναβλύζουν λύματα, με αντίστοιχο χαρακτηρισμό των απαιτήσεων των γιατρών του Ευαγγελισμού για καλύτερες συνθήκες νοσηλείας ως «κομμουνιστική» άποψη. Είναι «Επιλογή της Πολιτικής» και όχι των «αδήριτων» νόμων της οικονομίας.

Εάν υπάρχει κάτι «αδήριτο», είναι ότι η Οικονομία διαμορφώνεται από τις Πολιτικές Επιλογές.
Και είναι ακριβώς αυτό το οποίο αποκρύπτεται, με σκοπό τα αποτελέσματα των επιλογών  της πολιτικής να αποδίδονται στον αυτόματο πιλότο της Οικονομίας και έτσι να συγκαλύπτονται οι πραγματικές σκοπιμότητες των Επιλογών της Πολιτικής, και να αποφεύγεται το πολιτικό κόστος.

Ο Πέτρος, ο Γιόχαν και ο …Τραμπ : Η διεθνής εικόνα

Διεθνώς η Πολιτική έχει στην διάθεσή της να διαλέξει Οικονομικά Μοντέλα που η εφαρμογή τους θα καταλήξει σε εντελώς διαφορετικές συνθέσεις της Οικονομίας και της Κοινωνίας.
Το ποιο μοντέλο τελικά επιλέγεται   είναι πολιτική επιλογή. Το Επιλέγει η πολιτική βούληση των  Εξουσιαστών ή των Ηγετών ανάλογα με τον Κόσμο που θέλει ή οραματίζεται να διαμορφώσει.

Διαθέσιμα οικονομικά μοντέλα…για την επιλογή σας

1.1.:Το μοντέλο της «Ισόρροπης Περιφερειακής Ανάπτυξης» που δίνει την δυνατότητα αξιοποίησης όλων των παραγωγικών δυνατοτήτων μιας Χώρας, αντιτασσόμενο και δημιουργώντας φραγή  σε τεχνητές εξωτερικές εξαρτήσεις οικονομικές ή πολιτικές. Θεωρεί τους Ανθρώπους όλους ως δυνάμει δημιουργούς, με απόλυτη «Δημοκρατική Διανομή» των κοινωνικοοικονομικών ευκαιριών και του Κοινωνικοοικονομικού αποτελέσματος. Είναι ένα μοντέλο του οποίου η επιλογή ελαχιστοποιεί τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες, και αντιτίθεται σε κάθε τεχνητή κοινωνικοοικονομική διαστρωμάτωση. Είναι το μοντέλο που υπηρετεί το «Αποδιδόναι εκάστω τα ίδια» του Αριστοτέλη, το μοντέλο που στηρίζει τον Άνθρωπο «σαν βγει στον πηγαιμό για την Ιθάκη».

1.2. Το Μοντέλο της ερήμωσης της Περιφέρειας της Χώρας, της εγκατάλειψης των παραγωγικών της πόρων, και της συγκέντρωσης ανθρώπων και δραστηριοτήτων σε ένα-δυο γεωγραφικά σημεία. Το μοντέλο αυτό «εξασφαλίζει» την διαχρονική εξάρτηση της Χώρας από ξένα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.  Παράγει τεχνητά κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και τεχνητή ταξική διαστρωμάτωση. Αντιμετωπίζει τον Ανθρωπο ως θνητό  αναλώσιμο μέσο της παραγωγής και αναγκαστικό πελάτη της. Οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη διάσταση αντιμετωπίζεται απαξιώτικά, χαρακτηρίζεται εξωπραγματική, λαϊκισμός, και εκτός πραγματικότητας ονειροφαντασιά.

Η Επιλογή του 1.1. ή του 1.2 μοντέλου, είναι καθαρά Πολιτική Επιλογή. Το 1.1. το υποσχόταν πάντα η Πολιτική στην Ελληνική Πραγματικότητα του Πέτρου (του τραγουδιού του Λοΐζου), όμως στην πράξη ο Έλληνας Πέτρος συνέχισε -και συνεχίζει όλο και χειρότερα-, να δέχεται τις συνέπειες του μοντέλου 1.2 που εφαρμόσθηκε στην Ελλάδα μεταπολεμικά με ελάχιστες εξαιρέσεις. Η Πολιτική -πάντα στο ίδιο μοτίβο- επεδίωξε και συνεχίζει να προσπαθεί να ξεγελάσει τον Έλληνα Πέτρο, διαχωρίζοντας την θέση της από την δήθεν αδήριτη οικονομία, στα αποτελέσματα της οποίας καλεί και εξαναγκάζει τον Πέτρο να υποστεί και να υποταχθεί, πουλώντας ελπίδα ότι αυτή (η Πολιτική) παλεύει ενάντια στο αδήριτο της οικονομίας για το καλύτερο που θα συμβεί στο μέλλον (Humbug).

2.1. Υπάρχει το Αναπτυξιακό Μακροοικονομικό μοντέλο του Keynes, της Οικονομίας Θετικού Αποτελέσματος, (positive sum Economy) μοντέλο το οποίο έβγαλε την Αμερική από την Ύφεση και εξασφάλισε την ανασυγκρότηση της Ευρώπης από τον Β.ΠΠ αλλά και την οικονομική ανάπτυξη, την Πολιτική σταθερότητα και την Κοινωνική δικαιοσύνη στην μεταπολεμική Ευρώπη, και δημιούργησε «το Γερμανικό Θαύμα». Στο Κευνσιανο Μοντέλο η Δημόσια δαπάνη δεν χρηματοδοτείται ούτε από χρήματα των φορολογουμένων, ούτε από δανεισμό, αλλά από το Εκδοτικό προνόμιο ενός κυρίαρχου Κράτους και την Κεντρική του Τράπεζα που  «τυπώνει (Δημιουργεί) χρήμα». (βλ. και άρθρο Ν 28/2/2025). ΤΟ Κευνσιανο χρήμα δεν είναι ποτέ «χρέος» , δεν δημιουργεί χρέος, ούτε εσωτερικό , ούτε εξωτερικό και αποτελεί Επιχορηγήσεις και Δωρεές (Grants) που είναι απαραίτητες για την κινητοποίηση τομέων της Οικονομίας αλλά και του Κοινωνικού γίγνεσθαι, τους οποίους η αγορά δεν θα μπορούσε από μόνη της να κινητοποιήσει.

Η Αμερική δε, θα θυμάται πάντα με τρόμο την περίοδο του ανεπαρκούς Προέδρου Χούβερ. Ο Χουβερ ήταν «κολλημένος» στην καταστροφική ιδεοληπτική θέση, ότι η Δημόσια δαπάνη χρηματοδοτείται από την φορολογία των πολιτών. Θέση τόσο λανθασμένη, που η συνεχής αύξηση της Χουβεριανής φορολογίας έφερε το κραχ του 2029.

To Αναπτυξιακό Κεϋνσιανικό μοντέλο έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτεί -ως Δημόσια Δαπάνη- ταυτόχρονα…και την ενεργοποίηση οικονομικής δραστηριότητος που απαιτεί μεγάλη συσσώρευση Κεφαλαίου, αλλά και όλη την «γκάμα» οικονομικών δραστηριοτήτων, από τα πολύ μεγάλα μεγέθη, μέχρι και τα μεσαία και μικρά μεγέθη οικονομικών δραστηριοτήτων που παράγουν ΑΕΠ. Ταυτόχρονα επίσης μπορεί να χρηματοδοτεί μια Ανθρωποκεντρική Κοινωνία κοινωνικής δικαιοσύνης, που υπάρχει μόνο όταν υπάρχουν δράσεις που δεν ενδιαφέρουν τους μηχανισμούς της αγοράς, μηχανισμούς για τους οποίους ο Άνθρωπος είναι …αόρατος εκτός από την χρήση του ως «αναλώσιμου. μέσου της παραγωγής» ή (ω τι φρίκη) απρόσωπου πελάτη στερεότυπων καταναλωτικών μοντέλων.

Το Κεϋνσιανό μοντέλο ως Δημόσια Δαπάνη που δεν δημιουργεί χρέος, ακυρώνει απόλυτα κάθε μοντέλο που επιδιώκει την «ανάπτυξη» μέσα από την συνεχή αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου από τους πολλούς στους λίγους είτε μέσα από την φορολογία, είτε μεσα από τους χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς δανεισμού, αλλά και την δημιουργία χρέους. Ανάμεσα στα μοντέλα που ο Κευνσιανισμος ακυρώνει και καθιστά περιττό, είναι και το μοντέλο (3.2). των Trickle-down economics. Και επίσης επιτρέπει στην φορολογία να επιτελέσει την πραγματική της αποστολή, που είναι η δικαιότερη κατανομή του πλούτου στην κοινωνία, γιατί σε κάθε άλλη περίπτωση, σύμφωνα με την «πολιτική πλατφόρμα» του Ρεπουμπλικανικού κόμματος που κυβερνά σήμερα την Αμερική, «Ο Φόρος είναι κλοπή».

Το Κεϋυνσιανό μοντέλο «αρέσει»

Όμως, επειδή οι Πολιτικές Επιλογές εκφράζουν τον Πολιτισμό, τις αξίες, ή και τις ευτελείς ιδιοτελείς νοοτροπίες της …Εξουσίας, το Κεϋνσιανό μοντέλο «αρέσει» μόνο στους δοτικούς χαρακτήρες, σε όσους πιστεύουν στον Άνθρωπο, στην Κοινωνική Δικαιοσύνη, στην Κοινωνική συνοχή, στην Κοινωνία Αλληλεγγύης,  και στην ζωή ως πορεία του Ανθρώπου προς το φως. Το Κευνσιανο μοντέλο «αρέσει» σε όσους εχουν βαθύτατη Δημοκρατική συνείδηση και σε όσους οραματίζονται έναν κόσμο που -απόλυτα εφικτό- «θα τους ταξιδεύει όλους πρώτη θέση». Το Κευνσιανο μοντέλο «αρέσει» στους Καλομαθημένους που θέλουν ολοι να ζουν τόσο καλά όσο και οι ίδιοι.. Η Δημοκρατία δεν είναι μόνο θέμα «διανομής» αλλά είναι κυρίαρχα θέμα συμμετοχής στην Δημιουργία.

2.2. Υπάρχει το μοντέλο της ανάπτυξης που στηρίζεται στην Κοινωνική Δικαιοσύνη. Το μοντέλο αυτό στηρίζει την πραγμάτωσή του πάνω στο  Κευνσιανο (2.1.) Μοντέλο, Το μοντέλο 2.2. στηρίζεται σε εφαρμογές, του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, της δωρεάν υγείας, των κρατικών επιδοτήσεων και επιχορηγήσεων, και κυρίως της δικαιότερης κατανομής του παραγόμενου πλούτου, της συμμετοχής ολων στο κοινωνικό γίγνεσθαι και στην οικονομική δημιουργία και στο συνολικό κοινωνικοοικονομικό αποτέλεσμα.

Το μοντέλο αυτό ήταν και η Πολιτική Επιλογή του Ρούσβελτ για να βγάλει την Αμερική από την ύφεση, ήταν η Πολιτική Επιλογή του Σχεδίου Μαρσαλ για την μεταπολεμική ανασυγκρότηση της Ευρώπης (άσχετα με την διαφορετική του εφαρμογή στην πράξη). Ήταν η Πολιτική Επιλογή της Περιόδου του Jimmy Carter στις ΗΠΑ.  Ήταν ακόμα η Πολιτική Επιλογή του Ανδρεα Παπανδρέου που δημιούργησε πλούτο στο Έλληνα και κυρίως την δημοκρατική συμμετοχή ολων στο κοινωνικό και οικονομικό αποτέλεσμα. Το μοντέλο «δούλεψε» αποτελεσματικά:  περιόρισε τις τεχνητές ταξικές διαφορές και την δημιουργία τεχνητής ταξικής διαστρωμάτωσης. Ενώ υποστήριξε ενισχυτικά την ανθρωποκεντρική οντολογική υπόσταση της Ελληνικής Κοινωνίας, Ο Ανδρέας Παπανδρέου μπόρεσε να το κάνει γιατί ήταν Πρωθυπουργός σε μια Ελλάδα με πλήρη Κρατική Κυριαρχία. Σε μια Ελλάδα που μπορούσε να δημιουργεί χρήμα χωρίς να το χρωστάει, σε μια Ελλάδα που όριζε τα του οίκου της.

Ποιος  απήγαγε και τελικά εξαφάνισέ τον Κέυνς που με την Δημιουργία Χρήματος, χωρίς δημιουργία χρέους και χωρίς πηγή χρηματοδότησης την φορολογία της Κοινωνίας εξασφάλιζε Ανάπτυξη, Κοινωνική Δικαιοσύνη , ακόμα και Κοινωνική και Πολιτική σταθερότητα;

Το Κεϋνσιανό μοντέλο «δεν αρέσει»

Αντίθετα, το Κεϋνσιανο μοντέλο «δεν αρέσει καθόλου»…στα «κακομαθημένα», στους «παλιοχαρακτήρες», σε εκείνους που τα θέλουν όλα δικά τους, και που με το ζόρι θέλουν να επιβάλλονται και να αισθάνονται καλύτεροι από άλλους, κάτι που στο ανώριμο αντιληπτικό τους πεδίο, σημαίνει να έχουν «πιο πολλά λεφτά» (ω τι χυδαία έκφραση) , πιο πολλά πράγματα και εξουσία πάνω σε άλλους, καθώς αντιλαμβάνονται την ζωή ως την ηδονή του «εγώ» τους. Εάν η Πολιτική εκφράζει αυτή την ευτέλεια και  τις ανάγκες του εθισμού στην  Εξουσία, ο Κεϋνσιανισμός όχι μόνο δεν θα είναι το μοντέλο της επιλογής της Πολιτικής, αλλά θα εξαφανισθεί και θα αποκρυβεί πλήρως από την γνώση και την  συνείδηση της Κοινωνίας, ενώ ,,,στην Επίδαυρο θα παίζεται διαχρονικά «Ο Προμηθεύς Δεσμώτης»…

Οι Γεωπολιτικές εξελίξεις που…. απήγαγαν τον Κέυνς και έκαναν την Δημοκρατία των 60’ς ένα ωραίο μακρινό παρελθόν, βιβλιογραφικά όμως πάντα χρήσιμο

Ο Κεϋνσιανισμός ως αντίπαλο δέος του Κομμουνισμού…

Ο καλοπροαίρετα σκεπτόμενος θα αναρωτηθεί γιατί ο Κεϋνσιανισμός, που είναι ότι το αυγό του Κολόμβου για την κοινωνία και την οικονομία, ένα μοντέλο που μπορεί και χρηματοδοτεί…από την Μικρομεσαία Επιχείρηση, έως και τις πολύ μεγάλες συσσωρεύσεις Κεφαλαίου, και να εξασφαλίζει  Ανάπτυξη, κοινωνική Δικαιοσύνη και Σταθερότητα σε μια Ανθρωποκεντρική κοινωνία, γιατί αυτό το ιδανικό μοντέλο-εργαλείο, «εξαφανίσθηκε»; Πάντα υπήρχαν οι δυνάμεις στις οποίες ο Κεϋνσιανισμός δεν άρεσε, αλλά τον αποδέχονταν με χαρά…ίσως και με ευγνωμοσύνη….

Ας σκεφθούμε ότι ο Κεϋνσιανισμός χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα και χωρίς κανένα ενδοιασμό ή αναστολή, όσο το αντίπαλο -για την Δύση- δέος του Κομμουνισμού, επέβαλε στον Δυτικό Κόσμο να έχει μια ταξική οργάνωση που του  επέτρεπε να επιχειρηματολογεί ότι ο Δυτικός Κόσμος ήταν καλύτερος από την Σοβιετική Ένωση. Η Ελληνική εμπειρία της δεκαετίας του 60 είναι ένα ακριβές υπόδειγμα του Δυτικού αυτού Κόσμου. Οι Πνευματικοί Άνθρωποι είναι σημαντικό μέρος όλου του φάσματος του Πολιτικού Κόσμου. Τσάτσος, Ξενοφών Ζολώτας, Πέτρος Στεριώτης (που γνώρισα από κοντά προσωπικά  και ως νεαρός ακόμα) και δεκάδες άλλοι. Ένα μεγάλο μέρος του Κεφαλαίου είναι στα χέρια ανθρώπων που είναι εργοστασιάρχες, εφοπλιστές αλλά ταυτόχρονα και ευπατρίδες Χριστόφορος Στράτος, Ανδρέας Ποταμιάνος  (οικογενειακή μου σχέση). .Ο Πνευματικός, Ο Καλλιτεχνικός, ο Πολιτικός και ο οικονομικός Κόσμος ήταν συνδεδεμένος και σε συγκοινωνούντα δοχεία μεταξύ τους. Οι μεν συνδέονταν με τους δε και αλληλοσυμπλήρωναν την κοινωνική τους ταυτότητα και την αποστολή τους. Η πραγματικότητα δεν ήταν βέβαια το παραμύθι όπου το βασιλόπουλο παντρευόταν την Σταχτομπούτα, αλλά υπήρχε πολυδιάστατος κοινωνικός ιστός και ισχυρή μεσαία τάξη, που δεν προσδιοριζόταν μόνο από το χρήμα, αλλά διαπερνιόταν από αξίες και εννοιες που πρόσφερε άπλετα η βιωματική εμπειρία μιας οντολογικής (και [προς ΘΕΟΥ} όχι κανονιστικής-δομικής) Ελλάδας, με πλήρη έξαρση συναισθήματος και ψυχης.

Η μεσαία τάξη

Η μεσαία τάξη όσο περισσότερο ευρύτερη ήταν, τόσο προστάτευε τους εξουσιαστές από την -για αυτούς- απειλή της Δημοκρατίας μια και αποτελούσε ένα ασφαλές μαξιλάρι που διαχώριζε τους εξουσιαστές από τις απαιτήσεις της Δημοκρατίας, που ευτυχώς για την Ελλάδα των 60 ς  – 80’ς συνεχώς αυξανόταν και βελτιωνόταν. Δεκαετίες που τα γράμματα και οι τέχνες άνθισαν, το Ελληνικό συναίσθημα , βίωμα και αξίες βρήκαν την τιμητική τους θέση από την κάθε μορφής τέχνη στο Ηρώδειο, ενώ τα Αρχαία θέατρα καλούσαν όλους στην διδασκαλία του Αρχαίου δράματος.

Ταυτόχρονα ο Οικονομικός Κεϋνσιανισμός (που ήταν αποδεκτός στην Δύση ως αντικομουνιστικό εργαλείο) έδωσε την δυνατότητα στην Ελλάδα των 60΄ς να έχει το μεγαλύτερο δείκτη ανάπτυξής με δική της νομισματική  Κυριαρχία και οικονομική πολιτική (Περίοδος ΕΡΕ Κ Καραμανλής και -ΕΚ Γεώργιος Παπανδρέου). Η Ελλάδα σύμφωνα με την Γιάλτα εδόθη εις την Δύση, και στα (αντικομουνιστικά) μοντέλα της Ισχυρής μεσαίας τάξης. Η Ελλάδα είχε και το προνόμιο μιας κοινωνίας του «μαζί», άκρως συναισθηματικής, που άμβλυνε κάθε κενό δημοκρατίας και Ανθρωπιάς από μόνη της. Και όσο αυτό, μαζί με τον Ελληνικό Πατριωτισμό , δηλ. την αγάπη που έχουν οι Έλληνες για την Ελλάδα,  βόλευε την Δύση στην γεωπολιτική δυναμική των δυο Κόσμων, όλα αυτά τα κοινωνικά και οικονομικά στοιχεία, είχαν την στήριξη της Δυτικού τύπου Διεθνούς  εξουσίας, που δεν ενδιαφερόταν να αλλάξει και να αφομοιώσει την Ελλάδα σε «δυτικού τύπου δομική κοινωνία».

Το χρήμα από μόνο του δεν  έδινε Κύρος (status) στους άξεστους ούτε καν πρόσβαση ή παρουσία στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Καμία σχέση με τα σημερινά στεγανά του νεοπλουτισμού και της αλαζονείας της εξουσίας, όπου μόνο μέτρο είναι το χρήμα και η παρακμή ως συνέπεια του αποκλειστικού αυτού κριτηρίου.

Είναι ίσως «τρομακτικό» που η αποτύπωση των παραμέτρων της Ελλάδας πριν 60 χρόνια, γίνεται σιγά σιγά από βίωμα, χρήσιμη επιστημονική βιβλιογραφική τεκμηρίωση, καθώς οι δίκες μας γενιές «αντικαθίστανται» βιολογικά, με την εξουσία να κάνει πλήρη εκμετάλλευση της αυτονόητης πληθυσμιακής ανανέωσης, αποκρύπτοντας τον φυσιολογικό, Ελεύθερο Οντολογικό Δημοκρατικό Ανθρωπο, και αντικαθιστώντας τον σε επίπεδο κοινής συνείδησης  με τον παρακμιακό άνθρωπο της εξουσιαστικής προ-κατ «κανονικότητας».

Οι Γεωπολιτικές εξελίξεις της δεκαετίας του 80, με τον καθοριστικό τους ρόλος στην επιλογή, εξέλιξη και εφαρμογή των οικονομικών μοντέλων. Ο Δρόμος προς την σημερινή παρακμή. Από την Δημοκρατική προσπάθεια, στην Δικτατορία της «κανονικότητας».

Πρόκειται για παράλληλες χρονικά εξελίξεις Γεωπολιτικές  αφενός και επιλογής εφαρμογής σε εξελισσόμενα οικονομικά μοντέλα αφετέρου.

«Το τέλος του Κομμουνιστικού Φόβου»

Ιούνιος 1979 ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ΙΙ επισκέπτεται την Βαρσοβία και το μήνυμά του στον Πολωνικό Λαό, «ΜΗΝ ΦΟΒΑΣΘΕ», παρόλο που δεν ήταν πολιτικό,  θεωρείται ότι έμμεσα αμφισβήτησε το Σοβιετικό καθεστώς, και αποτέλεσε το έναυσμα για την Δημιουργία του Εργατικού Συνδικάτου «αλληλεγγύη»  υπό τον ΛΕΧ Βαλέσα την 31 Αυγούστου 1980, που κατά τους ιστορικούς ….κατέληξε στην πτώση του κομμουνισμού στην ανατολική Ευρώπη.
1985-1987-1988 : Reagan και Γκορμπατσώφ συναντώνται διαδοχικά στην Γενεύη, στην Ουάσιγκτον και στην Μόσχα. Δρομολογείται και εξελίσσεται η Περεστρόικα

1989 9 Νοεμβρίου : Καταργείται το τοίχος του Βερολίνου

1991 Το τέλος της ΕΣΣΔ (1991) και το τέλος της αντιπαλότητας των δυο Κόσμων.

Ο καπιταλισμός είχε μεσα του τον Διπολισμό του Καλού και του Κακού. Τον Δρ. Τζεκυλ και τον Μr Hyde. Ο Μr Hyde εκπροσωπεί ότι σκοτεινό, άρρωστο και διεστραμμένο, σκοταδιστικό, ανήθικο και επικίνδυνο, που στον κινηματογράφο καταχωρείται ορθά στις «ταινίες τρόμου».

Το Τέλος της αντιπαλότητας των δυο Κόσμων, τερμάτισε κάθε φόβο που συγκρατούσε τον Mr…. Hyde του καπιταλισμού, ο οποίος όρμησε ασύδοτος και χωρίς αναστολή -παραγκωνίζοντας πλήρως των «ανθρώπινο» καλό γιατρό Δρ. Τζεκυλ- για να κάνει όσο κακό μπορούσε στην Ανθρωποκεντρική κοινωνία, στον Ανθρωπο και στον Πολιτισμό, απολαμβάνοντας την ηδονή της αυτοπαραγόμενης παρακμης, όπως τα σκαθάρια τις ακαθαρσίες.

Η Εξέλιξη στις επιλογές των Οικονομικών μοντέλων του Καπιταλισμού,  παράλληλα με την φθίνουσα τροχιά της αντιπαλότητας με την ΕΣΣΔ και τον «Κομουνιστικό φόβο».

Η επιλογή των τύπου Mr.. Hyde μοντέλων της Καπιταλιστικής Οικονομίας δεν περίμενε φυσικά να έρθει το τέλος της ΕΣΣΔ το 1991 για να δείξει το μη ανθρώπινο πρόσωπό της. Η κακία και η διαστροφή δεν περιμένουν. Εκδηλώνονται και κλιμακώνονται αντίστροφα με την μειούμενη δύναμη που τις περιόριζε. Έτσι όσο περιοριζόταν η αντιπαλότητα με τον Σοβιετικό Κόσμο, τόσο η κακή πλευρά του καπιταλισμού άρχισε να κλιμακώνει τις αντιδημοκρατικές, αντι-ανθρώπινες εφαρμογές της, επικαλύπτοντας το χάπι, με την επίφαση «οικονομικών θεωριών».
Και έτσι -ενώ η αντιπαλότητα με την ΕΣΣΔ  έφθινε 1979…1991-   μας προέκυψε η Θάτσερ.
3.1.: 1979-1990 Το Μοντέλο του Νεοφιλελευθερισμού : Η  Θάτσερ «ανακαλύπτει ότι δεν υπάρχει Κοινωνία αλλά μόνο η Αγορά», όπως διατυπώνει ο διευθυντής του Naftemporiki.gr Μιχάλης Ψύλος σε άρθρο του της 12 Ιουνίου 2025.

Το πώς βλέπει τον Κόσμο η Θάτσερ, δεν είναι θέμα κάποιου αδήριτου οικονομικού κανόνα. Είναι θέμα Ιδεοληψίας. Και καθώς  ο «Κομουνιστικός Κίνδυνος» εχει σταδιακά εκλείψει, η Θάτσερ εχει το πεδίο ανοιχτό στην δεκαετία 1979-1990 να εξελιχθεί σε ορκισμένο εχθρό του Κευνς και να επιβάλλει τις ιδεοληψίες της, και την Κοσμοθεωρία της πάνω στο Ανθρώπινο είδος και στον Σκοπό του Ανθρώπου.

Ήταν πολύ μοιραίο που στον μετασοβιετικό Κόσμο δυο Γυναίκες, η Θάτσερ και η Μερκελ, δεν είχαν καμία επαφή ούτε με την Αρχαία Ελληνική παιδεία και Φιλοσοφία, αλλά ούτε και με τον Διαφωτισμό. Και οι δυο ήταν (στην πλέον ευγενική διατύπωση) «Ανθρωποκεντρικά απαίδευτες».

Το πώς βλέπουμε τον Κόσμο  διαμορφώνεται αποκλειστικά από  την Κοσμοθεωρία μας, η οποία εχει διαμορφωθεί από τον τρόπο που μας μεγάλωσαν οι γονείς μας, η κοινωνία, η Πατρίδα μας.

Ο Πατέρας του Adam Smith πχ ήταν τελωνειακός. Ο Μικρός Adam δεν πήγε ποτέ στην Επίδαυρο και δεν διδάχθηκε τον «Πλούτο» από τον Αριστοφάνη,  αλλά από τον τελωνειακό πατέρα του. Κατάλαβε τον Κόσμο ως «Τελωνείο», ως εμπορεύματα , ως φόρους, ως Κράτος που θέτει τους κανόνες στους οποίους οι άνθρωποι ζουν για να υπακούουν. Έζησε σε ένα Κόσμο εμπορευμάτων, συναλλαγής και δράσεων με αποκλειστική πραγματικότητα την οικονομία και αποκλειστικό σκοπό το Κέρδος. Αυτά διαμόρφωσαν την Κοσμοθεωρία του μικρού Adam που κατάλαβε τον Κόσμο. Στην ζωή του μικρού Adam δεν υπήρξε ποτέ   Κορνήλιος Καστοριαδης, ούτε Αντώνης Σαμαράκης, ούτε Μιχάλης Μερακλής. Απλώς «ούτε» Διαφωτισμός. Η βιβλιογραφία αξιολογεί ότι ο Adam Smith έγραψε την μυθοπλασία της «ελεύθερής αγοράς» όπου ένα αόρατο χέρι αυτοματισμού τα κάνει όλα τέλεια, φθάνει να μην παρεμβαίνει το Κράτος. Η Θάτσερ απλώς πήρε την φαντασιωσιακή ονείρωξη του Smith, και την εφάρμοσε στην πραγματικότητα. Ας συνυπολογίσουμε ότι οι προσλαμβάνουσες παραστάσεις που διαμόρφωσαν την Κοσμοθεωρία της Θάτσερ ήταν η γέννησή της πάνω από το μικρό παντοπωλείο του πατέρα της, ο οποίος ήταν και ιεροκήρυκας και Δημοτικός Σύμβουλος. Αυτός έβαλε στον χαρακτήρα της την έννοια της λιτότητας (ως στέρηση), και την έννοια του ατομισμού. Πουθενά στην διαμόρφωση της Κοσμοθεωρίας της Θάτσερ δεν υπάρχουν στοιχεία συλλογικότητας, Κοινωνικού ιστού, και κοινωνικής αλληλεγγύης. Πουθενά δεν υπάρχει ο Ανθρωποκεντρικός πολιτισμός. Και μην ξεχνάμε ότι οι Δυτικού τύπου θρησκείες είναι θρησκείες «τύπου» και όχι ουσίας, εκφράζοντας και δημιουργώντας παράλληλα τις δομικές κοινωνίες κανόνων και όχι ελεύθερής αναζήτησης και έκφρασης του Ανθρώπου. Η Θάτσερ δεν μεγάλωσε με  ουσιαστική αντίληψη του Διαφωτισμού και ήταν πολύ μακριά από το να διδαχθεί στην Επίδαυρο από τον Αισχύλο, τον Ευριπίδη και τον Αριστοφάνη.

Το Μοντέλο του Νεοφιλελευθερισμού

Η Θάτσερ ήταν ότι έπρεπε για να διαμορφώσει και να διαχύσει την εφαρμογή του Μοντέλου του Νεοφιλελευθερισμού. Μονεταρίστρια έως το κόκκαλο, εφαρμόζει σε μεγάλη κλίμακα την εμπειρία του πατρικού Μπακάλικου. Ο Κέυνς της είναι δυσνόητος. Εντελώς ακαταλαβίστικος. Πως είναι δυνατόν να γεννιέται χρήμα από το πουθενά. Το ταμείο του μπακάλικου είχε  ‘Έσοδα-‘Έξοδα. Το συρτάρι του Ταμείου μόνο ότι του έβαζες είχε μέσα και με αυτά μόνο μπορούσες να πληρώσεις. Η παιδική εμπειρία του συρταριού του μπακάλικου γίνεται Πρωθυπουργική Πολιτική σκληρής Δημοσιονομικής Λιτότητας. Και η πεποίθηση ότι «το συρτάρι δεν γεννάει χρήμα»,  γεννάει την Πρωθυπουργική Πολιτική της απελευθέρωσης των χρηματοοικονομικών αγορών. Συνθετικό κομμάτι του Νεοφιλελεύθερου Μοντέλου είναι οι ιδιωτικοποιήσεις των κρατικών Μονοπωλίων που για πολλά χρόνια εξασφάλιζαν την παραγωγή αγαθού Δημοσίου οφέλους. Η ιδιωτικοποίηση τους αυτή,  επετεύχθη μεσα από ένα ορυμαγδό συκοφαντικής προπαγάνδας εναντίον τους. Παράδειγμα της επιτυχίας του Νεοφιλελευθερισμού, είναι η αξιολόγηση τόσο των επιχειρημάτων για την ιδιωτικοποίηση των βρετανικών σιδηροδρόμων (1993-97)  όσο και της οικονομικής αποτελεσματικότητας του Νεοφιλελεύθερου Σιδηροδρομικού Μοντέλου της Βρετανίας. Η πλήρης αποτυχία του μοντέλου αυτού και η πρόσφατη επανακρατικοποίηση των Βρετανικών Σιδηροδρόμων (Μάιος 2025) δεν αφήνουν περιθώρια άλλης αξιολόγησης.

Οι ιδεοληψίες που οδηγούν στην διαμόρφωση και την επιλογή του Νεοφιλελεύθερου μοντέλου είναι πολύ βαθύτερες των χαρακτήρων του Adam Smith και της Θάτσερ. Βαθύτερα μεσα τους πρέπει να «προστατέψουν» και να συντηρήσουν την ταξική οικονομική και -εξ αυτής και μόνο- κοινωνική διαστρωμάτωση των ανισοτήτων μεσα στις οποίες γεννήθηκαν και αποδέχθηκαν. Πρέπει να υπερασπισθούν το κοινωνικοοικονομικό μοντέλο μεσα στο οποίο γεννήθηκαν. Δεν εχουν το σθένος να «επαναστατήσουν» κατά της συνολικής τάξης πραγμάτων. Δεν τολμούν καν να εξετάσουν εάν η ταξική διαστρωμάτωση και οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες είναι … «φυσιολογικές» (όπως οι Νεοφιλελεύθεροι υποστηρίζουν) ή αποτέλεσμα επιλεγμένων και εφαρμοσμένων μοντέλων πάνω στην κοινωνία. Επαναστατούν μόνο για το ατομικό τους συμφέρον, γιατί οι αγγλοσαξονικές κοινωνίες ανατράφηκαν ως ατομιστικές και κανονιστικές. Πιστεύουν ότι ως άτομα αξίζουν την προσωπική τους ανέλιξη -που μετρούν σε χρήμα και εξουσία- ενώ ολοι οι υπόλοιποι αξίζουν λιγότερο και εχουν αυτό που τους αξίζει.

Στην πράξη ο Νεοφιλελευθερισμός ήρθε για να ανατρέψει και καταστρέψει κάθε κοινωνική δικαιοσύνη που πέτυχε ο Κευνσιανισμος. Ήταν το πρώτο μοντέλο στον Δυτικό Κόσμο της μετα-Σοβιετικής εποχής που εξασφάλιζε την αειφόρο (Σισύφειο) αναδιανομή του Πλούτου εκ των κάτω προς τα άνω, από τους πολλούς στους λίγους τόσο από τους μηχανισμούς της αγοράς, όσο και από την διανομή του Εθνικού Πλούτου του Λαού, στους λίγους.

Ήταν ακόμα η αρχή, όχι μόνο της μετάλλαξης της Οικονομίας, αλλά και μεσα από αυτήν, η αρχή της επιδίωξης μετάλλαξης του Ανθρώπου από οντολογικο σε οικονομικό ον γενεσιουργό παρακμης.

3.1.1. Το μοντέλο της Μικτής Οικονομίας Κράτους και Ελεύθερης Οικονομίας μαζί στο Νεοφιλελεύθερο περιβάλλον.

Το μοντέλο αυτό επί Κεϋνσιανισμού είχε αυτονόητο και προφανή ρόλο: να πετύχει. Με την παρέμβαση του Κράτους να πετύχει για την Κοινωνία, ότι δεν θα ενδιαφερόταν να επιτύχει η αγορά.  Το μοντέλο της μικτής οικονομίας δεν έπαψε να υπάρχει και στο Νεοφιλελεύθερο Μοντέλο το οποίο κατ επίφαση είναι μοντέλο ελεύθερης οικονομίας που προϋποθέτει ελάχιστη ή καθόλου κρατική παρέμβαση. Στην πραγματικότητα όμως της γραφειοκρατικής ΕΕ των νάνων, το Κράτος υπάρχει για να θεσμοθετεί πολιτικές που εξασφαλίζουν την συγκέντρωση στους λίγους, πλούτου και εξουσίας, ακριβώς εκεί που δεν θα μπορούσε να το επιτύχει από μόνη της η αγορά χωρίς την κρατική παρέμβαση.

3.2. 1981 Reaganomics. Το μοντέλο των Trickle-down economics το οποίο επαγγέλλεται  ότι υποστηρίζοντας την τάξη των ήδη πλουσίων -προσώπων και τις μεγάλες συγκεντρώσεις Κεφαλαίου επιχειρήσεων- (π.χ. με φορολογικές απαλλαγές και επιχορηγήσεις) αυτοί θα δημιουργήσουν οικονομική ανάπτυξη (ΑΕΠ) που …τελικά θα διαχυθεί στον πληθυσμό. Είναι η πολιτική επιλογή Reagan για την Αμερική η οποία αποδείχθηκε ότι δεν έχει τα επαγγελλόμενα αποτελέσματα, αλλά αντίθετα οξύνει τις ανισότητες και συγκεντρώνει τον πλούτο στους λίγους, όχι ως αποτέλεσμα οικονομικής ανάπτυξης, αλλά ως αποτέλεσμα αναδιανομής των εισοδημάτων από τους πολλούς στους λίγους. Είναι  ακριβώς η Πολιτική Επιλογή της Ε.Ε. (των νάνων), με αποτέλεσμα την φτωχοποίηση, και την οικονομική και κοινωνική παρακμή της ΕΕ, που βιώνουν και ο Πέτρος αλλά και ο Γιόχαν και ο Φρανς (του Λοΐζου). Η  Επιλογή, του μοντέλου των Trickle-down -down economics είναι Πολιτική Επιλογή. Το μόνο αδήριτο είναι τα αποτελέσματα της εφαρμογής του, αποτελέσματα όμως  εκ των προτέρων  γνωστά, και αρά επιδιωκόμενα και επιθυμητά από την Πολιτική βούληση της Εξουσίας.

To μοντέλο αυτό είναι παράλληλο και ενισχυτικό του Νεοφιλελευθερισμού και περιλαμβάνεται σε αυτόν ως μια συμπληρωματική πολιτική (εφαρμογών μοντέλου) κρατικής παρέμβασης (στη φερόμενη ως …. ελεύθερη οικονομία), ώστε πλούτος και εξουσία να αναδιανέμονται συνεχώς από τους πολλούς στους λίγους, με μέτρα που αποβλέπουν στην απογύμνωση του πλούτου που δημιούργησε η κοινωνία μέσα από τα μοντέλα 2.1. του Κεϋνσιανισμού και 2.2. της Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Το μοντέλο 3.2. των Reaganomics  είναι πιο στοχευμένο για να επιτύχει τη φτωχοποίηση της Κοινωνίας.

3.3. 2005-2021 Μέρκελ: Το μοντέλο της «Αγοράς Χρέους» ή της καλπάζουσας δημιουργίας κρίσεων και παρακμής

Όταν στις 9 Νοεμβρίου 1989 έπεσε το τείχος του Βερολίνου, η παγκόσμια Κοινότητα το δέχτηκε (ή της παρουσιάσθηκε έτσι) ως επιτυχία του Ελεύθερου Κόσμου και ως το άνοιγμα του δρόμου για επιτάχυνση στην επίτευξη των δημοκρατικών στόχων της κοινωνίας. Ουδείς (πλην των εχόντων σχεδιάσει τον Κόσμο) κατάλαβε ότι η πτώση του τείχους του Βερολίνου και το επακολουθήσαν τέλος της ΕΣΣΔ το 1991 που απάλλαξε την Δύση από αντίπαλο δέος θα άνοιγε τον δρόμο για …οπισθοδρόμηση προς την κοινωνική αδικία, την οικονομική ύφεση και τη συνολική παρακμή.

Αντι-Κεϋνσιανά μοντέλα

Η Μέρκελ και η Ε.Ε. ήρθαν να συμπληρώσουν τα αντι-Κεϋνσιανά μοντέλα της αντι-ανθρωποκεντρικής κοινωνίας. Στον Νεοφιλελευθερισμό και στα Trickledown Economics που ήδη ήταν και είναι σε εφαρμογή στην Ε.Ε., προσετέθη και μια ακόμα ταφόπλακα. Η ταφόπλακα της Μέρκελ, με ένα συμπληρωματικό των άλλων δύο μοντέλο, το μοντέλο της «αγοράς χρέους». Το μοντέλο αυτό είναι εκ προθέσεως υφεσιακό για τους πολλούς και αναδιανεμητικό υπέρ των λίγων. Επιμένει να επιβάλει την ιδεοληψία των σπηλαίων ότι η δημόσια δαπάνη χρηματοδοτείται από τους φορολογούμενους ή από δανεισμό του Κράτους, δηλ. των φορολογούμενων, οι οποίοι χρηματοδοτούν – εκβιαστικά φτωχοποιούμενοι – τη μη παραγωγική – και Μερκελικά δημιουργημένη – ιδιωτική «αγορά χρέους», από την οποία ωφελούνται οι κάποτε μικρού, και τώρα μεγάλου, χρηματοοικονομικού όγκου «ραντιέρηδες». Η Μέρκελ είναι δημιουργός της «αγοράς χρέους», γιατί η Ιδεοληψία της δεν επιτρέπει την έκδοση ευρωομολόγου, ενώ αντίθετα ο Μερκελισμος οδηγεί στην αναγκαστική προσφυγή στην (ιδιωτική) «αγορά χρέους». Έτσι η ιδιωτική αγορά χρέους (που δημιούργησε τεχνητά η Μερκελικη πολιτική) διογκώνεται συνεχώς, παράγει τεράστιο χρηματοοικονομικό αποτέλεσμα για τους λίγους, χωρίς αναλογικά καμία πραγματική παραγωγή προς διανομή στους πολλούς. Το δημόσιο χρέος που τελικά γίνεται ιδιωτικό χρέος (αφού κατά τον Μερκελισμό το πληρώνουν οι φορολογούμενοι) αυξάνεται συνέχεια όπως συμβαίνει σε όποιον απευθύνεται για δανεικά στον υπόκοσμο του Bronx. Η Μερκελική αγορά χρέους έχει το ταβάνι του Μάαστριχτ, το οποίο όμως η Ε.Ε. μπορεί να εξαιρέσει για τις δικές της «αξίες» – όπως είναι οι εξοπλισμοί και ο πόλεμος, αλλά όχι τα Νοσοκομεία. Για την Ε.Ε., τον Νεοφιλελευθερισμό της Θάτσερ, των trickle down του Reagan και την «αγορά χρέους» της Μερκελ, ο Κέυνς ζει – αλλά υπό περιορισμό μετά την απαγωγή του από αυτούς – μόνο για να χρηματοδοτεί τα τρία αυτά μοντέλα και τους στόχους της Ε.Ε., στους οποίους δεν ανευρίσκεται – έστω κάπου – ο Άνθρωπος. Η ανθρωποκεντρική πολιτική απουσιάζει.

Η Ε.Ε. έχει έναν απόλυτα οικονομίστικο προσανατολισμό που θεωρεί τις κοινωνίες αναλώσιμο καύσιμο για την ικανοποίηση της πρόσκαιρης ματαιοδοξίας κενόδοξων ανθρώπων, συχνά ψυχωτικής αξιολόγησης…

Γύρω γύρω όλοι και στο κέντρο ο Τραμπ

Όταν ο Τραμπ έθεσε τον στόχο να ανασυστήσει τον παραγωγικό ιστό της Αμερικής σε αμερικανικό έδαφος, το υποδεχθήκαμε με χαρά (Άρθρο μας «Ν» 6 Απριλίου 2025). Η Αμερική είναι η μεγάλη δύναμη που ο Κεϋνσιανισμός μεγαλούργησε και ταυτόχρονα την κατέστησε PAX AMERICANA, επιτυχημένη διαμορφωτή Οικονομικής Ανάπτυξης, Κοινωνικής δικαιοσύνης και πολιτικής σταθερότητας. Και επειδή ο Κεϋνσιανισμος έχει βάση του την παραγωγή, ένας ισχυρός παραγωγικός  ιστός είναι απαραίτητος για την συνεχή επιτυχία του.

Με έκπληξή μας, όμως, διαπιστώνουμε ότι η Αμερική απεμπολεί τη δύναμή της. Τη δημιουργία χρήματος και την ισχύ των αμερικάνικων ομολόγων, αλλά και του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος. Και μόνο η χρήση του όρου «ελλείμματα» και «χρέος» και αναφορά σε στόχο «περιορισμού των ελλειμμάτων» και της δημόσιας δαπάνης, παραπέμπει σε συναγερμό για επιλογή λάθος δρόμου. Ποιος οδηγεί τον Προέδρο στον λάθος δρόμο σε επανάληψη των Πολιτικών του Χούβερ και της ασήμαντης Ε.Ε.; Ποιος οδηγεί τον Προέδρο στην υποτίμηση του δολαρίου ώστε τα αμερικανικά προϊόντα να γίνουν ανταγωνιστικά στη διεθνή αγορά; Το εργαλείο των επιχορηγήσεων τι έγινε; Η επιτυχία της Αμερικής στον μικροοικονομικό τομέα των επιχειρήσεων έγινε μέσα από μακροοικονομικά μοντέλα και εργαλεία. Ποιος οδηγεί τον Τραμπ από το ίδιο μονοπάτι που χάραξε η Θάτσερ και η Μέρκελ και έκαναν την Ευρώπη ασήμαντη και παρακμιακή;

* Ο Ανδρέας Αθηναίος είναι καθηγητής Πανεπιστημίου – American Association of University Professors (1977) – Αριστείο Ακαδημαϊκής Διδασκαλίας ΗΠΑ (1987) και πρώην νομάρχης.