Η έγκριση του SAFE για την Ευρωάμυνα και οι δικλείδες ασφαλείας για την είσοδο της Τουρκίας

Ο στόχος του λεγόμενου SAFE είναι η ενίσχυση των επενδύσεων στην ευρωπαϊκή άμυνα μέσω δανεισμού συνολικού ύψους 150 δις ευρώ, ο οποίος θα παρέχεται με χαμηλό επιτόκιο με εγγύηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Η Άγκυρα διεκδικεί εδώ και καιρό ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξ αρχής δήλωνε ότι η ασφάλεια της Ευρώπης αφορά ολόκληρη την Ευρώπη και όχι μόνο τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπογραμμίζοντας ότι τα σχέδια για την ευρωπαϊκή ασφάλεια θα πρέπει να περιλαμβάνουν την Τουρκία.

Αρκετά από τα κράτη – μέλη ενθαρρύνουν την σε λόγω απόπειρα καθώς το σχίσμα που φέρεται να σχηματίζεται μεταξύ της ηγεσίας Τραμπ και της ΕΕ ,τα σπρώχνει όλο και πιο κοντά στην πόρτα της Τουρκίας , η οποία διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ.

Υπενθυμίζεται , ότι ο Πρόεδρος της γείτονος έχει ζητήσει να μην αποκλειστούν οι τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες από τα προγράμματα προμηθειών Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα επιχειρήματα Αθήνας -Λευκωσίας

Παρά τις σκληρές διαπραγματεύσεις για τα κριτήρια «επιλεξιμότητας» και το επίπεδο συμμετοχής τρίτων χωρών, η ΕΕ αφήνει ανοιχτό το παράθυρο συμμετοχής των τουρκικών εταιρειών στην ευρωπαϊκή άμυνα, καθώς οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των «27» συμφώνησαν ότι οι τρίτες χώρες μπορούν να δανειοδοτηθούν υπό προϋποθέσεις από τον μηχανισμό των 150 δισ. ευρώ .

Αθήνα και Λευκωσία προβάλλουν το επιχείρημα πώς δεν γίνεται στο ευρωπαϊκό αμυντικό οικοδόμημα να συμμετέχουν χώρες που δεν σέβονται τις θεμελιώδεις αρχές και το αξιακό περιορισμοί της Ένωσης όπως τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το ερώτημα που τίθεται είναι απλό . Πώς μπορούν 2 κράτη-μέλη της ΕΕ όπως είναι η Ελλάδα και Κύπρος , να χρηματοδοτήσουν την αμυντική βιομηχανία μίας χώρας , σε προκειμένω της Τουρκίας , η οποία αμφισβητεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματά των 2 χωρών και παράλληλα δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία.

Η Αθήνα διαμηνύει σε Βρυξέλλες και Άγκυρα πώς η συμμετοχή της Άγκυρας θα περάσει μόνον με άρση του casus belli ,δηλαδή της απειλής πολέμου . Ο πρωθυπουργός ανέφερε πώς θα θέσει το συγκεκριμένο θέμα και στον ίδιο τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν .

Το επιχείρημα της «Ομοφωνίας»

«Για να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να συνάψει οποιαδήποτε συμφωνία με τρίτο κράτος μέλος, υποψήφιο σε προκειμένω, απαιτείται η σύμφωνη σκέψη όλων των κρατών μελών», δήλωσε ο πρωθυπουργός. Τι συμβαίνει λοιπόν με το συγκεκριμένο «χαρτί» το οποίο ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει η Αθήνα; Η ελληνική πλευρά επιχείρησε από την πρώτη στιγμή, η Κομισιόν να δεσμευτεί πώς για τις συμφωνίες θα ισχύει το άρθρο 212 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάσει του οποίου «οι συμφωνίες οικονομικού, χρηματοδοτικού και τεχνικού περιεχομένου της Ένωσης με τους υποψήφιους εταίρους αποφασίζονται με ομοφωνία».

Επίσης , για τη συμμετοχή υποψήφιας χώρας, σε προγράμματα ή κοινοπραξίες με ευρωπαϊκές εταιρείες προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση, απαιτείται όπως ορίζει το άρθρο 17 του Κανονισμού «υπογραφή διμερούς συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας». Συνεπώς, απαιτείται ομοφωνία για κάθε συμφωνία οικονομικής, εμπορικής, ή άλλης φύσης της ΕΕ με τις υποψήφιες χώρες βάσει του άρθρου 212 σε συνδυασμό με το άρθρο 218 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ, αναφέρουν σχετικές πηγές.

Στην Εθνική Δήλωση της Ελλάδας στο COREPER (21 Μαΐου), υπογραμμίζεται μεταξύ άλλων πώς «πρέπει να επιδεικνύεται εξαιρετική προσοχή όσον αφορά τη συμμετοχή τρίτων χωρών και των βιομηχανιών/νομικών οντοτήτων τους (αναδόχων και υπεργολάβων) όταν οι σε λόγω τρίτες χώρες δεν ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της ΚΕΠΠΑ, δεν συμμερίζονται τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές της Ενωσης ή/και αντιβαίνουν στα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας της Ε.Ε. και όλων των κρατών-μελών της».

Ανησυχία εντός των ευρωπαϊκών κόλπων

Με επιστολή της προς την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (5 Μαϊου), η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα κατήγγειλε ότι η Επιτροπή επιχείρησε να παρακάμψει τη Βουλή των Ευρωπαίων πολιτών χρησιμοποιώντας το άρθρο 122 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ε.Ε. (ΣΛΕΕ), άρθρο το οποίο επιτρέπει την έγκριση μέτρων σε περιόδους έκτακτης ανάγκης χωρίς τη συμμετοχή του Κοινοβουλίου ως συννομοθέτη.

Στην επιστολή της, η πρόεδρος του Κοινοβουλίου επισήμανε ότι η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων (JURI) αποφάνθηκε ομόφωνα πως το άρθρο 122 δεν συνιστά κατάλληλη νομική βάση για έναν τέτοιο κανονισμό.

Ακολούθησε η επιστολή του Επικεφαλής της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων της Ευρωβουλής προς την Ρομπέρτα Μέτσολα (24/05). Τονίζεται πώς το άρθρο 122 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ε.Ε. (ΣΛΕΕ), το οποίο επικαλείται η Κομισιόν επιτρέπει την έγκριση μέτρων σε περιόδους έκτακτης ανάγκης χωρίς τη συμμετοχή του Κοινοβουλίου, δεν ισχύει όπως υποστηρίζει σε αυτή την περίπτωση .

«Η επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα ότι το άρθρο 122 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ε.Ε. (ΣΛΕΕ ) δεν ήταν η κατάλληλη νομική βάση για τον προτεινόμενο κανονισμό. Η επιτροπή κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα αφού εξέτασε τον στόχο και το περιεχόμενο του προτεινόμενου κανονισμού» υπογραμμίζεται στη σχετική επιστολή.

Παράλληλα αναφέρει «λαμβάνοντας υπόψη το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων να αμφισβητήσει την καταλληλότητα της νομικής βάσης του προτεινόμενου κανονισμού όπως παρουσιάζεται από την Επιτροπή, εμφανώς το άρθρο 122 (ΣΛΕΕ), η επιτροπή είναι έτοιμη να υποβάλει στο Κοινοβούλιο τα συμπεράσματα και τις εκτιμήσεις της που εκφράζονται στην παρούσα επιστολή και προφορικά, εάν χρειάζεται, κατ' εφαρμογή του άρθρου 138 παράγραφος 2 του Κανονισμού».