Γιατί η NASA θέλει να χτίσει ένα γιγάντιο ραδιοτηλεσκόπιο στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού

Σύμφωνα με το LiveScience, οι επιστήμονες θέλουν να κατασκευάσουν το LCRT (Lunar Crater Radio Telescope) για να βοηθήσουν στην αποκάλυψη μερικών από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος, αλλά και επειδή ανησυχούν για τα αυξανόμενα επίπεδα αόρατης ακτινοβολίας που διαρρέουν από ιδιωτικούς αστερισμούς (μεγάλες συστοιχίες) δορυφόρων, και σύντομα θα αποτελούν πρόβλημα για τη ραδιοαστρονομία από τη Γη.

Το ραδιοτηλεσκόπιο θα κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου από ρομπότ και θα αποτελείται από ένα γιγαντιαίο πλέγμα καλωδίων αναρτημένο μέσα σε έναν κρατήρα στην αθέατη πλευρά της Σελήνης, όπως τα τηλεσκόπια Arecibo στο Πουέρτο Ρίκο και FAST στην Κίνα, που κατασκευάστηκαν μέσα σε φυσικές κοιλότητες. Με τον τρόπο αυτό δεν θα υπάρχουν παρεμβολές από τους δορυφόρους, την ηλιακή ακτινοβολία και την ατμόσφαιρα της Γης.

Σε μυστική τοποθεσία

Το LCRT σχεδιάζεται από μια ομάδα στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JPL) της NASA, η οποία αυτή τη στιγμή κατασκευάζει ένα πρωτότυπο σε κλίμακα 200:1 που θα δοκιμαστεί στο Παρατηρητήριο Owens Valley στην Καλιφόρνια αργότερα φέτος.

Τα πιο πρόσφατα σχέδια περιλαμβάνουν έναν ανακλαστήρα πλάτους 350 μέτρων, μεγαλύτερο από του Arecibo και μικρότερο από του FAST. Οι επιστήμονες έχουν ήδη επιλέξει τον κρατήρα που προτιμούν – μια κοιλότητα πλάτους 1,29 χιλιομέτρων στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης – αλλά κρατούν μυστική την ακριβή του θέση.

Τα πιο πρόσφατα σχέδια για το LCRT περιλαμβάνουν έναν ανακλαστήρα πλάτους 350 μέτρων

NASA/Vladimir Vustyansky

Δεν είναι η πρώτη κίνηση που επιστήμονες προτείνουν την κατασκευή ραδιοτηλεσκοπίου στη Σελήνη. Η επίνοια χρονολογείται τουλάχιστον από το 1984, εξηγεί στο LiveScience ο Gaurangi Gupta, ερευνητής στο JPL που συμμετέχει στο πρόγραμμα LCRT. Ωστόσο, λόγω των τεχνικών δυσκολιών που παρουσιάζει μια τέτοια κατασκευή, δεν είχε εξεταστεί σοβαρά ως σήμερα, που η τεχνολογία αιχμής επιτρέπει πλέον την υλοποίησή του.

Γιατί είναι απαραίτητο

Ο αριθμός των δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά περίγυρα από τη Γη αυξάνεται ραγδαία, θέλγητρο στην εμφάνιση ιδιωτικών αστερισμών όπως ο ταχέως αναπτυσσόμενος Starlink της SpaceX. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει διάφορα προβλήματα, όπως περισσότερα διαστημικά σκουπίδια, αύξηση της φωτορύπανσης στον νυχτερινό ουρανό και συσσώρευση μεταλλικής ρύπανσης στην ανώτερη ατμόσφαιρα από την επανείσοδο των δορυφόρων.

Ένα λιγότερο γνωστό πρόβλημα είναι ότι οι ιδιωτικοί δορυφόροι είναι επιρρεπείς σε διαρροή ακτινοβολίας στο διάστημα, η οποία μπορεί να παρεμβληθεί στα ραδιοτηλεσκόπια της Γης που προσπαθούν να μελετήσουν μακρινά αντικείμενα, όπως αρχαίους γαλαξίες, εξωπλανήτες και υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες.

Με το LCRT δεν θα υπάρχουν παρεμβολές από τους αστερισμούς δορυφόρων, την ηλιακή ακτινοβολία και την ατμόσφαιρα της Γης

NASA/Vladimir Vustyansky

Οι ραδιοαστρονόμοι προειδοποιούν ότι εάν ο αριθμός των δορυφόρων περίγυρα από τον πλανήτη μας φτάσει τη μέγιστη χωρητικότητα, θα μπορούσαμε να φτάσουμε σε ένα σημείο καμπής πέρα από το οποίο η ραδιοαστρονομία θα είναι εξαιρετικά περιορισμένη, επιπλέον και αδύνατη σε ορισμένα μήκη κύματος.

Η υπόσταση ενός θωρακισμένου τηλεσκοπίου στη Σελήνη θα μπορούσε να επιτρέψει τη συνέχιση της ραδιοαστρονομίας, όμως θα επέτρεπε να κάνουμε μόνο ένα μικρό μέρος της επιστημονικής έρευνας που πραγματοποιείται σήμερα από τα παρατηρητήρια σε όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό και άλλοι ερευνητές προτείνουν τη μεταχείριση ενός συμπλέγματος δορυφόρων σε τροχιά περίγυρα από τη Σελήνη, ως συμπλήρωμα ή εναλλακτική λύση του LCRT.