Ένα βήμα πριν από τον πόλεμο Ταϊλάνδη και Καμπότζη

Τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης, η ιστορία δύο ασιατικών χωρών, της Ταϊλάνδης και της Καμπότζης, λίγο έλειψε να αλλάξει. Tα σημερινά «προειδοποιητικά πυρά» που αντάλλαξαν μεταξύ τους οι δύο χώρες μέλη της Ένωσης Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) είναι αποτέλεσμα της σταδιακής επιδείνωσης των διπλωματικών σχέσεων των γειτονικών χωρών τα τελευταία χρόνια. 

Τα πολεμικά προεόρτια

Αργά το βράδυ της Τετάρτης, οι ενδείξεις για έναν νέο γύρο αιματηρών συγκρούσεων, ήταν ισχυρές καθώς η κυβέρνηση της Ταϊλάνδης ανακάλεσε το διπλωματικό προσωπικό που υπηρετούσε στη Καμπότζη, μετά από ένα δεύτερο περιστατικό τραυματισμού ενός Ταϊλανδέζου στρατιώτη από νάρκη στη διαφιλονικούμενη περιοχή σε μια εβδομάδα. 

Αντίστοιχα, η Καμπότζη απέσυρε το δικό της διπλωματικό προσωπικό από τη Μπανγκόκ, ως μια προειδοποίηση για πιθανή εμπλοκή μεταξύ των δύο χωρών. Αρνήθηκε ότι ήθελε να προκαλέσει κακό στους τραυματισμένους στρατιώτες. Εδώ και καιρό, βγαίνουν νέες νάρκες από τις περιοχές που είχαν επηρεαστεί από τον τραυματικό εμφύλιο πόλεμο της Καμπότζης.

Το Al Jazeera από τη πλευρά του εκτιμά ότι οι νέες διενέξεις των δύο χωρών οφείλονται και στις εσωτερικές πολιτικές αναταραχές που υφίστανται.

Στην Καμπότζη, από τη μία πλευρά, ο πρώην πρωθυπουργός Χουν Σεν είναι ο κύριος υποκινητής. Πρόκειται για ζήτημα εθνικής υπερηφάνειας για τους Καμποτζιανούς. Επιπλέον, πρόσφατα διόρισε τον γιο του ως πρωθυπουργό με παμψηφεί έγκριση από το κοινοβούλιο της χώρας, και φαίνεται πως ενισχύουν την εξουσία τους μέσω αυτής της εθνικιστικής έξαρσης.

Στην Ταϊλάνδη, από την άλλη, υπάρχει σύγκρουση μεταξύ της πρώην πρωθυπουργού Παετόνγκταρν Σιναουάτρα και του στρατού. Η ίδια καθαιρέθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ταϊλάνδης πριν από τρεις εβδομάδες μετά από διαρροή τηλεφωνικής συνομιλίας με τον πρώην καμποτζιανό πρωθυπουργό Χουν Σεν, στη συζήτηση των οποίων ασκούσαν κριτική για έναν Ταϊλανδό αξιωματικό του στρατού. 

Στα σύνορα ξεκίνησαν όλα

Όλα ξεκινήσαν νωρίς το πρωί, όταν στρατιώτες από τις δύο χώρες, αντάλλαξαν πυρά στα σύνορα και κοντά σε έναν ναό, τον Praeh Videar, δικαιοδοσίας της Καμπότζης. Όμως παραμένουν μη εξακριβωμένα τα αίτια της σύγκρουσης καθώς οι δύο πλευρές δίνουν διαφορετικές εκδοχές για το πώς ξεκίνησε η ανταλλαγή πυρών που οδήγησε αργότερα σε εκατέρωθεν πυραυλικές επιθέσεις. Και όταν ξεκινά ο πόλεμος, συνήθως η αλήθεια χάνει το παιχνίδι.

Η Ταϊλάνδη ισχυρίστηκε πως λίγο μετά τις 7:30 (τοπική ώρα) ο στρατός της Καμπότζης χρησιμοποίησε drones για την επιτήρηση ταϊλανδικών στρατευμάτων κοντά στα σύνορα, ενώ λίγο αργότερα, Καμποτζιανοί στρατιώτες συγκεντρώθηκαν κοντά στα σύνορα. Οι Ταϊλανδοί στρατιώτες φέρεται να επιχείρησαν να διαπραγματευτούν φωνάζοντας με τους στρατιώτες της Καμπότζης, αλλά χωρίς επιτυχία. Μετά τις 8:20 το πρωί, οι Καμποτζιανοί άνοιξαν πυρ, αναγκάζοντας τους Ταϊλανδούς να απαντήσουν. 

Όμως, η Καμπότζη παρουσίασε μια άλλη εκδοχή των γεγονότων. Σύμφωνα με τις καμποτζιανές αρχές, οι εχθροπραξίες ξεκίνησαν στις 6:30 το πρωί, όταν Ταϊλανδοί στρατιώτες παραβίασαν προηγούμενη συμφωνία, προχωρώντας προς έναν Ινδουιστικό ναό κοντά στα σύνορα και τοποθετώντας συρματόπλεγμα γύρω από τη βάση του. Η Ταϊλάνδη ανέπτυξε drone στις 7:00, ενώ έριξε προειδοποιητικά πυρά στον αέρα περίπου στις 8:30.

Στις 8:46, οι Ταϊλανδοί στρατιώτες φέρονται να άνοιξαν προληπτικά πυρ εναντίον των Καμποτζιανών, αφήνοντάς τους χωρίς άλλη επιλογή από την αυτοάμυνα.

Οι επιθέσεις των αντιμαχόμενων πλευρών 

Και επειδή, συνέβησαν αυτά τα γεγονότα, οι δύο χώρες ενημερώθηκαν για το περιστατικό και επέλεξαν την κλιμάκωση των εκατέρωθεν επιθέσεων.

Η Ταϊλάνδη έκλεισε τα σύνορά της με την Καμπότζη, ενώ η Καμπότζη υποβάθμισε τις σχέσεις της με την Ταϊλάνδη, κατηγορώντας τον στρατό της για «υπερβολική χρήση βίας». Επίσης, η Πνομ Πεν αποφάσισε να σταματήσει τις εισαγωγές καυσίμων και φρούτων από την ταϊλανδική πλευρά.

Και οι δύο χώρες ζήτησαν από τους πολίτες τους που βρίσκονται κοντά στα σύνορα να εγκαταλείψουν τις περιοχές, με την Ταϊλάνδη να εκκενώνει 40.000 πολίτες σε ασφαλέστερες τοποθεσίες.

Ακολούθως τουλάχιστον 11 άτομα σκοτώθηκαν στην Ταϊλάνδη – κυρίως άμαχοι – σύμφωνα με το υπουργείο Δημόσιας Υγείας της χώρας. Μεταξύ των νεκρών ήταν και ένα οκτάχρονο παιδί.

Έξι άτομα σκοτώθηκαν και 10 τραυματίστηκαν σε μία επίθεση, όταν μια καμποτζιανή ρουκέτα χτύπησε ένα πολυσύχναστο βενζινάδικο στην επαρχία Σισακέτ, σύμφωνα με ανακοίνωση του ταϊλανδικού στρατού. Τρεις ακόμη θάνατοι καταγράφηκαν στις επαρχίες Σουρίν και Ουμπόν Ρατσατάνι.

Ακόμη δεν είναι γνωστό αν υπάρχουν θύματα στην Καμπότζη.

Αποκλιμάκωση μετά τις έντονες συγκρούσεις και παρέμβαση της Μαλαισίας

Οι σοβαρές ανταλλαγές πυρών μεταξύ των δύο χωρών έχουν υποχωρήσει σχετικά γρήγορα, όπως μετέδωσε το μεσημέρι ώρα Ελλάδας το BBC. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ταϊλάνδης, Phumtham Wechayachai, δήλωσε στο περιθώριο των ολιγόωρων συγκρούσεων, ότι η διαμάχη με την Καμπότζη παραμένει «ευαίσθητη» και πρέπει να αντιμετωπιστεί με προσοχή και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Ο πρωθυπουργός της Καμπότζης, Hun Manet, δήλωσε ότι η χώρα του επιθυμεί να επιλύσει τη διαμάχη ειρηνικά, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι «δεν έχει άλλη επιλογή» από το να «ανταποκριθεί με ένοπλη δύναμη στην ένοπλη επιθετικότητα».

Οι δηλώσεις των σημαντικών πολιτικών στελεχών των δύο χωρών έδειξαν ότι η σύρραξη που είχε ξεκινήσει το πρωί, όδευε προς αποκλιμάκωση την ίδια μόλις ημέρα. 

Πάντως, το πρώτο κράτος που έσπευσε να βγει μπροστά για να κατευνάσει τα πνεύματα ήταν η γειτονική Μαλαισία, με τον πρωθυπουργό της χώρας να γνωστοποιεί πως θα ερχόταν σε επικοινωνία με τους ηγέτες των δύο κρατών μέχρι το τέλος της ημέρας.

«Το λιγότερο που μπορούμε να περιμένουμε από αυτούς είναι να υποχωρήσουν και, ελπίζουμε, να προσπαθήσουν να μπουν σε διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο Άνουαρ Ιμπραχίμ στους δημοσιογράφους.

Η Μαλαισία είναι η τρέχουσα προεδρεύουσα χώρα της ASEAN, της Ένωσης Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας, στην οποία ανήκουν τόσο η Ταϊλάνδη όσο και η Καμπότζη.

Η έχθρα ξεκίνησε από τα σύνορα που πήγε να χαράξει η... Γαλλία

Η Ταϊλάνδη και η Καμπότζη βρίσκονται στα μαχαίρια μετά τον θάνατο στρατιώτη της δεύτερης χώρας σε ανταλλαγή πυρών τον Μάιο στην ίδια διεκδικούμενη περιοχή.

Τα δυο βασίλεια συγκρούονται εδώ και δεκαετίες για τα σύνορά τους –μήκους 800 χιλιομέτρων και πλέον–, που είχαν χαραχτεί κατά τη διάρκεια της γαλλικής κατοχής της πάλαι ποτέ Ινδοκίνας, όμως το επίπεδο της έντασης που καταγράφεται το τρέχον διάστημα είναι εξαιρετικά σπάνιο.

Την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός της Καμπότζης Χουν Μανέτ ανακοίνωσε ότι από το 2026 θα καθιερωθεί υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, κρίνοντας πως η ένταση με την Ταϊλάνδη δικαιολογεί το μέτρο, ενώ είπε επίσης πως ο προϋπολογισμός της χώρας για την άμυνα μπορεί να αυξηθεί.