Ένα βήμα μπρος και δύο πίσω στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ

Οι φετινές εκδηλώσεις υπερηφάνειας, που γίνονται τον Ιούνιο σε ένδειξη μνήμης προς την εξέγερση των ΛΟΑΤΚΙ θαμώνων του μπαρ Stonewall της Νέας Υόρκης στα τέλη Ιουνίου του 1969, βρίσκουν την Ευρώπη σε κατάσταση οπισθοδρόμησης ή αβεβαιότητας ως προς τα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα.

Πρώτη φορά ευρωπαϊκή χώρα, η Ουγγαρία, απαγόρευσε το 30ό Budapest Pride που έχει προγραμματιστεί για τις 28 Ιουνίου, εφαρμόζοντας την αμφιλεγόμενη νομοθεσία της κυβέρνησης Ορμπαν που απαγορεύει τη δημόσια προβολή της ομοφυλοφιλίας σε ανήλικους κάτω των 18 ετών. Μαζί με την απαγόρευση των ΛΟΑΤΚΙ εκδηλώσεων στη Γεωργία και τους περιορισμούς στη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου από το ανώτατο δικαστήριο της Βρετανίας, οι εξελίξεις αυτές «αποτελούν απλώς τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα μιας ευρύτερης τάσης συστηματικού ξηλώματος των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων», όπως σημειώνει η ILGA Europe, οργάνωση-ομπρέλα για τα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα.

Το ίδιο και η Transgender Europe, οργάνωση-ομπρέλα για τα τρανς δικαιώματα, απευθύνει φέτος δραματική έκκληση για αντίσταση και αλληλεγγύη, καθώς διαπιστώνει πρωτοφανή συντονισμένη επίθεση στα δικαιώματα πρώτη φορά στα 13 χρόνια που καταγράφει συστηματικά τις εξελίξεις.

Η λυσσαλέα επίθεση της αμερικανικής κυβέρνησης Τραμπ στην ισονομία και στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, με ιδιαίτερη οξύτητα εναντίον των τρανς και των ίντερσεξ, προκαλεί φόβους ότι θα επιταχύνει το ντόμινο οπισθοδρόμησης σε όλη την Ευρώπη. Αν και προς το παρόν η Ε.Ε. έχει υιοθετήσει τη Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ 2020-2025 και ετοιμάζεται να υιοθετήσει τη στρατηγική ισότητας για την επόμενη πενταετία, η άνοδος της Ακροδεξιάς προκαλεί τεράστια ανησυχία. Από τη στιγμή που οι συντηρητικές και κεντρώες ηγεσίες της Ε.Ε. ισχυρίζονται ότι υιοθετούν βασικά σημεία της ξενοφοβικής ακροδεξιάς ατζέντας στο προσφυγικό με το επιχείρημα ότι θέλουν να εμποδίσουν την άνοδο των ακροδεξιών πολιτικών ομάδων, τι τις εμποδίζει να υιοθετήσουν με το ίδιο επιχείρημα και την ακροδεξιά ατζέντα εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων;

Στην Ελλάδα, υπουργοί της κυβέρνησης Μητσοτάκη, λίγο μετά την ψήφιση του κουτσουρεμένου νόμου για την ισότητα στον γάμο, έσπευσαν να προτείνουν κατάργηση ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων, ενώ ο πρωθυπουργός δήλωσε την πίστη του στη δυαδικότητα των φύλων, σηματοδοτώντας το τέρμα στη μετέωρη πορεία εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ, που ευαγγελιζόταν ο ίδιος πριν από λίγο καιρό.

Αλλά και στο εσωτερικό της Αριστεράς, πέρα από το ΚΚΕ με τις δηλωμένες τρανσφοβικές θέσεις, πέραν επίσης ενός αντιτράνς τμήματος του φεμινιστικού κινήματος, του λεγόμενου «τερφ», αρχίζει να κερδίζει έδαφος μια συζήτηση που βάζει στο ζύγι τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, αντιπαραθέτοντάς τα στις οικονομικές και εργασιακές διεκδικήσεις, σαν να ήταν αλληλοαποκλειόμενα.

Θέσαμε σε επτά ελληνικές ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεις (Athens Pride, Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, Orlando LGBT, Proud Seniors Greece - Ομάδα Υποστήριξης ΛΟΑΤΚΙ+ Ατόμων 50 και Ανω, Intersex Greece, Thessaloniki Pride, REclaim Thessaloniki Pride) τα ακόλουθα ερωτήματα για να καταλάβουμε πώς αντιλαμβάνονται τη σημερινή κατάσταση ως προς τα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα, τους φόβους και τις ελπίδες τους:

Ερωτήματα

1. Ζώντας στην Ελλάδα σήμερα και συμμετέχοντας σε ΛΟΑΤΚΙ οργάνωση, νιώθετε περισσότερη ή λιγότερη ασφάλεια και επίσης περισσότερη ή λιγότερη αισιοδοξία;

2. Ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια στην αντιμετώπιση της ομοφοβίας, της τρανσφοβίας και της ιντερφοβίας σήμερα στην Ελλάδα;

3. Οι πολιτικές της Ε.Ε. καταφέρνουν να δημιουργήσουν ευρωπαϊκές κοινωνίες που απομακρύνονται από το κυρίαρχο πρότυπο της λευκής, ετεροκανονικής, σις, μεγαλοαστικής και μεσοαστικής Ευρώπης;

4. Σε μια εποχή ανόδου των ακροδεξιών ομάδων και των συντηρητικών πολιτικών, πού πρέπει να πέσει το βάρος για τη διασφάλιση της ισονομίας, των δικαιωμάτων και των δημοκρατικών θεσμών στην Ευρώπη;

Ανεμπόδιστη διάδοση της ρητορικής μίσους στον δημόσιο λόγο

ΑTHENS PRIDE

Αμαλία Μαρκέτου, Communications Team

1. Γεννημένη και μεγαλωμένη σε μια αρκετά συντηρητική κοινωνία, μου ήταν σημαντικό να αναζητήσω και να ενταχθώ σε μια LGBTQI+ οργάνωση, για να νιώσω το αίσθημα του ανήκειν και ότι υπάρχει ένας χώρος στον οποίο είμαι αποδεκτή. Η συμμετοχή μου στο Athens Pride με ενδυνάμωσε καθώς γνώρισα άτομα που μοιραζόμαστε κοινά βιώματα και αγωνιζόμαστε συλλογικά για έναν καλύτερο κόσμο που να μας χωρά όλες, όλα και όλους.

2. Ενα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην αντιμετώπιση της ομοφοβίας, της τρανσφοβίας και της ιντερφοβίας στην Ελλάδα σήμερα είναι η ανεμπόδιστη διάδοση της ρητορικής μίσους στον δημόσιο λόγο, είτε αυτός εκφράζεται μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης είτε διά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από πολιτικά πρόσωπα καθώς και από τον κλήρο. Η έλλειψη ουσιαστικής εποπτείας και λογοδοσίας από την Πολιτεία επιτρέπει την αναπαραγωγή ενός κακοποιητικού λόγου καθώς και ψευδών αφηγήσεων εις βάρος των LGBTQI+ ατόμων, ενισχύοντας το κλίμα μίσους, κοινωνικού αποκλεισμού και διακρίσεων.

3. Εχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Παρά τις επιμέρους προόδους, οι πολιτικές της Ε.Ε. δεν έχουν καταφέρει να διαμορφώσουν κοινωνίες που ξεφεύγουν ουσιαστικά από το κυρίαρχο πρότυπο της λευκής, ετεροκανονικής, σις, μεσοαστικής Ευρώπης. Ως Athens Pride, συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε καθημερινά για μια κοινωνία όπου θα υπάρχει πλήρης ισότητα. Ωστόσο, ανησυχούμε βαθιά για το μέλλον της Ευρώπης, καθώς παρατηρούμε μια αυξανόμενη συντηρητικοποίηση. Η απαγόρευση του Pride στην Ουγγαρία από την κυβέρνηση αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα κρίσης των θεμελιωδών δικαιωμάτων και αξιών της Ε.Ε.

4. Σε μια περίοδο ανόδου των ακροδεξιών και συντηρητικών δυνάμεων στην Ευρώπη, είναι σημαντικό να ενισχυθεί ο ρόλος των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, οι οποίες συμβάλλουν ουσιαστικά στη διασφάλιση της ισονομίας. Πρωτοβουλίες όπως είναι και το Athens Pride αποτελούν σημαντικό παράδειγμα, καθώς ασκούν πίεση στην εκάστοτε κυβέρνηση και αναδεικνύουν τα κενά σε νομοθετήματα που αφορούν τα δικαιώματα των LGBTQI+ ατόμων, αλλά και παίρνουν ξεκάθαρη δημόσια θέση σε ευρύτερα πολιτικά ζητήματα, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ενός ανοιχτού δημόσιου διαλόγου μεταξύ των πολιτών καθώς και στην προάσπιση των θεμελιωδών ελευθεριών.

Η ενίσχυση της Ακροδεξιάς εντείνει τη ρατσιστική βία

Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ)

1. Η συμμετοχή στο Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών προσφέρει μια αίσθηση εκπροσώπησης και θεσμικής υπόστασης για την τρανς κοινότητα, όμως η ασφάλεια αυτή δεν είναι ούτε σταθερή ούτε και δεδομένη. Παρά την ύπαρξη νομοθετικού πλαισίου, όπως ο Ν. 4491/2017 για τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου, η εφαρμογή τους στην πράξη υπονομεύεται κυρίως από την απουσία εκπαίδευσης των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Η πολιτεία συχνά αδιαφορεί για την αναγνώριση βασικών δικαιωμάτων, όπως η τρανς γονεϊκότητα ή η πρόσβαση σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, ακόμα και μετά την ψήφιση νόμων, όπως ο νόμος για την ισότητα στον γάμο. Παρά τα εμπόδια, η αισιοδοξία θα πρέπει να παραμένει –απαραίτητη και κινητήριος δύναμη– για τη συνέχιση του αγώνα μας, για ίσα δικαιώματα, ελευθερίες και αξιοπρέπεια.

2. Η απουσία επαρκούς νομοθεσίας κατά της ρητορικής μίσους και η έλλειψη προστασίας για τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων αφήνουν τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα εκτεθειμένη. Στοχευμένες επιθέσεις, όπως το κλείσιμο του λογαριασμού της Αννας Απέργη και της σελίδας του ΣΥΔ στο Facebook, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα τρανσφοβικής φίμωσης. Χρειάζεται θεσμική πρόβλεψη για την ποινικοποίηση της ρητορικής μίσους, ακόμα και όταν δεν οδηγεί ή δεν προτρέπει σε βία, καθώς και σαφείς κυρώσεις για πολιτικά πρόσωπα που προωθούν τέτοιες απόψεις. Η Πολιτεία θα πρέπει να προχωρήσει σε μέτρα προστασίας για τους υποστηρικτικές ανθρωπίνων δικαιωμάτων βάσει της Αποφάσεως του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών των χωρών-μελών της Ε.Ε. και του Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16.3.2023 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε. για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε μια ολιστική κατεύθυνση προστασίας της ελευθερίας του λόγου και του ενεργού ακτιβισμού στη δημόσια ζωή αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ουσιαστική αντιμετώπιση απαιτεί πολιτική βούληση, νομοθετικές αλλαγές και συνεχή παρακολούθηση από εμάς.

3. Παρά την ύπαρξη θετικών ευρωπαϊκών πολιτικών, όπως η Στρατηγική για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, οι κοινωνίες της Ε.Ε. παραμένουν βαθιά συντηρητικές. Οι πολλαπλές ευαλωτότητες, όπως το να είναι κάποιο άτομο τρανς με προσφυγικό/μεταναστευτικό προφίλ, ή να εργάζεται στο σεξ, εντείνουν ακόμα περισσότερο τους αποκλεισμούς. Αν και υπάρχουν εργαλεία για την προώθηση της ισότητας, χωρίς πολιτική βούληση και εκπροσώπηση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε θέσεις λήψης αποφάσεων, αυτά παραμένουν ανενεργά. Η αναγνώριση μη δυαδικών ατόμων είναι ουσιαστικά απούσα, ενώ η υπέρβαση απαιτεί ριζική αλλαγή πλαισίου και θεσμική συμπερίληψη.

4. Η ενίσχυση της Ακροδεξιάς, συχνά με την υποστήριξη θρησκευτικών και παραθρησκευτικών κύκλων, απειλεί κατεκτημένα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και εντείνει τη ρητορική μίσους και τη ρατσιστική βία. Η πρόσφατη συνταγματική κατοχύρωση του νόμου για την ισότητα στον γάμο αποτέλεσε σημαντική νίκη, όμως δείχνει και την ανάγκη εγρήγορσης. Η ορατότητα και η ισότητα πρέπει να ενισχυθούν μέσα από την παρουσία των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην εργασία, την υγεία, την εκπαίδευση και την πρόνοια. Οι οργανώσεις πρέπει να συνεργάζονται με τα δημοκρατικά κόμματα ώστε να επιτηρούν την εφαρμογή των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων και να ενισχύουν τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Τα δικαιώματα και η δημοκρατία απαιτούν συνεχή επαγρύπνηση

ORLANDO LGBT – ψυχική υγεία χωρίς στίγμα

1. Ασφάλεια δεν δημιουργούν μόνο οι νομοθεσίες (τα τελευταία 10 χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος σε επίπεδο νομοθεσίας), αλλά η αίσθηση ότι το άτομο δεν κινδυνεύει και δεν μένει ανυπεράσπιστο απέναντι στην αυθαιρεσία – συμπεριλαμβανομένης της κρατικής αυθαιρεσίας. Η ασφάλεια εξαρτάται από σειρά χαρακτηριστικών: την οικονομική και κοινωνική κατάσταση, την αναπηρία, το προσφυγικό ή μεταναστευτικό στάτους, το αντιλαμβανόμενο φύλο, το χρώμα κ.ο.κ. Ακόμη και μέσα στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα υπάρχουν πολύ διαφορετικές εμπειρίες ασφάλειας, ανάλογα με τα προνόμια που έχει ή δεν έχει κάθε άτομο: ένας σις γκέι άντρας είναι πολύ πιθανό να νιώθει πολύ μεγαλύτερη ασφάλεια σε σχέση με μια τρανς γυναίκα. Το μέτρο σε αυτό μπορεί να είναι μόνο το πόσο ασφαλές αισθάνεται το πιο περιθωριοποιημένο άτομο. Η απάντηση είναι: όχι και πάρα πολύ. Η δολοφονία του Ζακ είναι ακόμα νωπή στη συλλογική μνήμη.

Ως προς την αισιοδοξία, η Ελλάδα δεν είναι αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο, ούτε μένει ανεπηρέαστη, γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια για μεγάλη αισιοδοξία, αλλά υπενθυμίζει... Πρέπει να υπάρχει συνεχής υπόμνηση ότι τα δικαιώματα και η δημοκρατία απαιτούν συνεχή επαγρύπνηση.

2. Το κυριότερο είναι η ελλιπής εκπαίδευση και ενημέρωση ήδη από το σχολείο, που αποτελεί μάλλον σκόπιμη πολιτική: τα σχετικά υλικά εξαφανίστηκαν από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής πριν από λίγους μήνες, χωρίς καμία επίσημη εξήγηση. Ουσιαστικά, έχουμε ένα σύστημα που αναπαράγει τον εαυτό του και άρα την ομοφοβία, την τρανσφοβία και την ιντερφοβία, σε κάθε του έκφανση. Η νομοθεσία δεν αρκεί για να καταπολεμήσει προκαταλήψεις και διακρίσεις δεκαετιών, ιδίως όταν συνοδεύεται από τη σκόπιμη αναπαραγωγή αντιεπιστημονικών απόψεων, συχνά και από επίσημα χείλη: ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για την ύπαρξη δύο μόνο φύλων. Ο νόμος μπορεί εύκολα να γίνει κενό γράμμα και να ανατραπεί.

3.  Μάλλον ακριβώς το αντίθετο. Το βλέπουμε στην αντιμετώπιση μεταναστών και προσφύγων, αλλά και στο πώς οι νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές που ακολουθούνται διαιωνίζουν ανισότητες. Τα προνόμια που μπορεί να προσφέρει η Ε.Ε. τα απολαμβάνουν κυρίως λευκά, ετεροκανονικά, σις άτομα που ανήκουν στη μεσαία ή ανώτερη αστική τάξη: πρόσβαση σε παιδεία, υγεία, δυνατότητα ταξικής κινητικότητας, ακόμη και πρόσβαση στην πολιτειότητα. Αυτή η διαφοροποίηση κρύβεται πίσω από την προβολή της εικόνας μιας πολυπολιτισμικής και ανοιχτής στην ποικιλομορφία Ευρώπης, που όμως απέχει από την πραγματικότητα. Οσο οι επίσημες ευρωπαϊκές πολιτικές κάνουν ότι δεν βλέπουν το χάσμα ανάμεσα στα δύο τόσο πιο εύφορο έδαφος θα βρίσκουν ο αυταρχισμός, οι διακρίσεις, η Ακροδεξιά.

4. Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι οι μονοθεματικές πολιτικές δημιουργούν ρήγματα στη δημοκρατία: δεν είναι μόνο η οικονομία, η μετανάστευση, η έμφυλη ισότητα, ο ρατσισμός, τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα· είναι όλα μαζί. Οπως δεν μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία στην Ευρώπη και να επιτρέπουμε μια γενοκτονία σχεδόν στα σύνορά μας – αυτή η διάσταση είναι η πραγματική απειλή για τη δημοκρατία.

Η συλλογική δράση μπορεί να μετατρέψει την απαισιοδοξία σε αχτίδα ελπίδας

Proud Seniors Greece - ομάδα υποστήριξης ΛΟΑΤΚΙ+ 50 και άνω

1. Η συμμετοχή σε ΛΟΑΤΚΙ+ συλλογικότητα, μέσα από το μοίρασμα των βιωμάτων, τη συζήτηση και τον ακτιβισμό σε ώσμωση με την κοινωνία, συμβάλλει στη συνειδητοποίησή μας, πολλαπλασιάζει τις αντιστάσεις απέναντι τον σεξισμό και μας καθιστά λιγότερο ευάλωτα απέναντι στις διακρίσεις. Η συλλογική δράση μπορεί να μετατρέψει την απαισιοδοξία που σπέρνει η σημερινή συγκυρία διεθνώς και στην Ελλάδα σε αχτίδα ελπίδας.

2. Οι απόψεις που με πυρήνα το τρίπτυχο «πατρίς - θρησκεία - οικογένεια» κηρύσσουν ανοιχτά το μίσος κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ προέρχονται από κύκλους της Εκκλησίας και της Ακροδεξιάς. Δυστυχώς, αυτές οι αντιλήψεις συγκυριακά διεισδύουν και επηρεάζουν ανθρώπους από ευρύτερους πολιτικούς χώρους. Οι παλινωδίες της κυβέρνησης και κυβερνητικών στελεχών που συντηρούν ομοφοβικές πεποιθήσεις στον κυρίαρχο πολιτικό λόγο (πρόσφατη δήλωση του πρωθυπουργού περί ύπαρξης δύο φύλων στον απόηχο Τραμπ) αποτελούν ένα πρώτο εμπόδιο στην αντιμετώπιση αυτών των απόψεων. Το τελευταίο διάστημα, μικρό τμήμα του φεμινιστικού κινήματος, ενστερνιζόμενο τον βιολογικό ορισμό της γυναίκας, συμπλέει με τρανσφοβικές ρητορείες και αρνείται τον προσδιορισμό «γυναίκα» σε άτομα που δεν έχουν χαρακτηριστεί ως θήλεα κατά τη γέννηση.

Η εμμονή στον βιολογισμό και τον μηχανιστικό υλισμό (που ενίοτε επικαλούνται και αριστεροί άνθρωποι), εκτός από το να τροφοδοτεί τρανς- ιντερ- και ομοφοβικές απόψεις, θέτει εν δυνάμει αμφιβολίες στον κατοχυρωμένο αυτοπροσδιορισμό ταυτότητας φύλου (πρόσφατος νόμος του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βρετανίας) και πιθανά να ανοίξει τον δρόμο σε μεγαλύτερα πισωγυρίσματα και επιθέσεις ενάντια σε δικαιώματα που στην Ελλάδα τουλάχιστον μοιάζουν κατοχυρωμένα, όπως το δικαίωμα στην άμβλωση. Αυτή η αντιμετώπιση τραυματίζει όλα τα κινήματα που αγωνίζονται κατά του σεξισμού. Ιστορικά, οι αγώνες για γυναικεία δικαιώματα είναι συνδεδεμένες με τις ΛΟΑΤΚΙ+ διεκδικήσεις και όχι ανταγωνιστικές.

3. Τα προηγούμενα χρόνια, μια σειρά κυβερνήσεις ευθυγραμμίστηκαν νομοθετικά με ευρωπαϊκές οδηγίες που προωθούν τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, δίνοντας ευφορία και ελπίδες στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Σήμερα ωστόσο κάποιες κυβερνήσεις (Ουγγαρία, Πολωνία, Ιταλία) έχουν περάσει σε ανοιχτά ομοφοβικές πολιτικές, τις οποίες δεν δείχνει να μπορεί/θέλει(;) να αντιμετωπίσει η Ε.Ε. Επιπλέον, η πολιτική κλειστών συνόρων καταδικάζει καθημερινά χιλιάδες πρόσφυγες στον θάνατο στη Μεσόγειο και στις συνοριακές γραμμές, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης μέσα κι έξω από την ευρωπαϊκή επικράτεια, γεγονός που αντιφάσκει με τις αντιρατσιστικές διακηρύξεις της Ε.Ε. Την ίδια στιγμή εντείνονται διακρίσεις που θέτουν σε αντιπαράθεση πολίτες μουσουλμανικής θρησκείας με το «ευρωπαϊκό ιδεώδες» και καταλήγουν σε ισλαμοφοβικές πολιτικές (π.χ. απαγόρευση μαντίλας στον δημόσιο χώρο). Σήμερα, καθώς στη Γάζα συντελείται γενοκτονία κατά των Παλαιστίνιων, από τους σφαγείς και τους υποστηρικτές τους στις κυβερνήσεις της Ε.Ε., η επικράτηση του Ισραήλ συχνά ταυτίζεται με την υπεράσπιση των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων. Σαν ΛΟΑΤΚΙ+ συλλογικότητα αρνούμαστε να αιτιολογείται στο όνομά μας οποιαδήποτε υποστήριξη στις θηριωδίες που διαπράττει το ισραηλινό κράτος!

4. Η «εύκολη» απάντηση είναι: να διαφυλάξουμε τους θεσμούς που μας χορήγησαν τα ΛΟΑΤΚΙ+ και δημοκρατικά δικαιώματα. Δυστυχώς αυτό δεν αρκεί. Ασφαλώς υπερασπιζόμαστε τα όποια κεκτημένα και θα επιμείνουμε η Ε.Ε. να μην κάνει βήμα πίσω από τις νομοθετικές κατοχυρώσεις για όλες τις καταπιεσμένες ομάδες. Κατά τη γνώμη μας, η μεγάλη μάχη θα δοθεί μέσα στην ίδια την κοινωνία των πολιτών και τους αγώνες της: σωματεία, γειτονιές, εκφορά και αντίληψη πολιτικού λόγου, εκεί διαμορφώνονται οι κοινωνικοί και πολιτικοί συσχετισμοί που επηρεάζουν τις νομοθετικές ρυθμίσεις, γι’ αυτό είναι αναγκαίο να είμαστε ενεργά παρόντα στις μάχες όπου και όπως αυτές διεξάγονται.

Ισπανία | EPA/LAURA BAUTISTA

Η Πολιτεία αποφεύγει να θεσπίσει εκπαιδευτικά προγράμματα που θα προάγουν την κατανόηση και την αποδοχή

INTERSEX GREECE

1. Στεκόμαστε ελαφρώς μουδιασμένα μπροστά στο «κυνήγι μαγισσών» που επανεκτυλίσσεται σήμερα, με ανάμικτα συναισθήματα ανασφάλειας και αισιοδοξίας. Από τη μία, η καθημερινότητα είναι δύσκολη, καθώς πολλά ΛΟΑΤΚ και ίντερσεξ άτομα παραμένουμε αόρατα για τους θεσμούς και τον δημόσιο λόγο. Θετικές νομοθεσίες (βλ. Ν. 4491/2017 & Ν. 4958/2022) είτε δεν αναγνωρίζουν την ύπαρξή μας είτε παραμένουν ανενεργές, σαν κενό γράμμα. Οσα από εμάς έχουμε εκτεθεί δημόσια, ανησυχούμε για τυχόν στοχοποίηση, ενώ η αναίτια παθολογικοποίηση της ίντερσεξ φυσιολογίας εξακολουθεί να μας αορατοποιεί. Από την άλλη, η συμμετοχή σε μια οργανωμένη κοινότητα μας προσφέρει ενδυνάμωση, αίσθηση του «ανήκειν», αλληλεγγύη, υπενθυμίζοντας το δίκαιο των αγώνων μας, δίνοντας έτσι λόγους να συνεχίζουμε περήφανα, με το κεφάλι ψηλά.

2. Τα μεγαλύτερα εμπόδια παραμένουν η άγνοια, η προκατάληψη και η απουσία θεσμικής και ουσιαστικής ενημέρωσης. Τέτοιες φοβίες συχνά στηρίζονται στην ημιμάθεια, ωστόσο η Πολιτεία αποφεύγει να θεσπίσει εκπαιδευτικά προγράμματα που θα προάγουν την κατανόηση και την αποδοχή. Οσο η Πολιτεία αρνείται ή υπεκφεύγει, αναγκαζόμαστε να παρέχουμε ενημέρωση εθελοντικά και αποσπασματικά, επιτελώντας ένα κοινωνικό χρέος που ούτε μας αναλογεί ούτε έχουμε τους απαραίτητους πόρους. Παράλληλα, η ελληνική νομοθεσία συνεχίζει να αποκλείει ομάδες, όπως τα ίντερσεξ ή και μη δυαδικά άτομα. Οσο η Πολιτεία θέτει το φύλο ως προϋπόθεση αναγνώρισης της ανθρώπινης υπόστασης και των πολιτικών δικαιωμάτων, αορατοποιεί πολλούς ανθρώπους λόγω ταυτότητας φύλου, χαρακτηριστικών φύλου, αναπηρίας ή σεξουαλικότητας. Ο στόχος είναι μια κοινωνία όπου όλοι, όλες και όλα να συνυπάρχουμε ισότιμα, χωρίς να ορίζεται η ύπαρξή μας ως «εξαίρεση».

3. Αν και γίνονται βήματα, χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά. Η εφαρμογή πολιτικών σε εθνικό επίπεδο αργεί και παρατηρούμε κοινωνικές και πολιτικές αντιστάσεις. Μεγάλο μέρος του σύγχρονου ακτιβισμού αφορά την πολιτική πίεση. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές πολιτικές παραμένουν σημείο αναφοράς και εφαλτήριο στον διάλογο, όταν αμφισβητείται η εγκυρότητα της πληροφορίας που πασχίζουμε να διοχετεύσουμε στην κοινωνία. Αν και η Ε.Ε. έχει αναπτύξει τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ισότητας Φύλων, οι πολιτικές της Ε.Ε. δεν φαίνεται να καταφέρνουν να δημιουργήσουν ευρωπαϊκές κοινωνίες που να απομακρύνονται από το κυρίαρχο πρότυπο μιας λευκής ετεροκανονικής και εντέλει σεξιστικής και ομοιογενούς Ευρώπης, κάτι που θα απαιτούσε όχι μόνο ενίσχυση των δικαιωμάτων, αλλά και κριτική αναθεώρηση των θεμελίων πάνω στα οποία χτίστηκε η έννοια της ανθρωπότητας, της Ευρώπης και του ίδιου του φύλου. Το φύλο δεν θα έπρεπε να αποτελεί συνθήκη για την αναγνώριση ή την απόρριψη του ανθρώπου ως οντότητας και πολιτικής ύπαρξης.

4. Σίγουρα θα χρειαστεί ενότητα και αλληλεγγύη μεταξύ των οργανώσεων. Το κοινό μέτωπο είναι αναγκαίο, τώρα περισσότερο από ποτέ! Σε μια εποχή ανόδου της ακροδεξιάς ρητορικής και των συντηρητικών πολιτικών, το βάρος πρέπει να πέσει σε προγράμματα που θα καταπολεμήσουν τον σεξισμό, τον ρατσισμό, τον μισαναπηρισμό και την αποξένωση του εαυτού. Προγράμματα που θα προωθήσουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την ειρήνη και την ευαισθητοποίηση για τα δικαιώματα της ανθρωπότητας – και όχι του ανταγωνισμού, της ποσοτικοποίησης των πάντων, του πολέμου και της γενοκτονίας.

Το αφήγημά μας πρέπει να ξαναγίνει mainstream, για να αναδειχθεί ο παραλογισμός της alt-right

THESSALONIKI PRIDE

1. Σε γενικές γραμμές νιώθουμε περισσότερη ασφάλεια και αισιοδοξία, αλλά η πορεία στην πρόοδο δεν είναι γραμμική. Σε σύγκριση με μία δεκαετία πριν, το αίσθημα της ασφάλειας όπως και της αισιοδοξίας είναι πολύ μεγαλύτερο, αλλά όχι σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν, οπότε η πολιτική συγκυρία ενθάρρυνε κάποια πισωγυρίσματα. Επίσης στο θέμα της ασφάλειας, εξαρτάται από το ποιον ή ποιαν ρωτάμε. Η κατάσταση για τα πιο ομοκανονικά μέλη της κοινότητάς μας έχει βελτιωθεί πολύ, αλλά τι γίνεται με τα πιο ευάλωτα, τα τρανς, ειδικά αυτά που βρίσκονται εκτός του έμφυλου διπόλου; Οσο για την αισιοδοξία μας, παρά τα πισωγυρίσματα στα οποία αναφερθήκαμε πριν, διατηρούμε την αισιοδοξία μας ότι η ανθρωπότητα θα επιδείξει ανθεκτικότητα απέναντι στα κέντρα εξουσίας που προωθούν αυτήν την υπερσυντηρητική ατζέντα και θα εντείνει τις δυνάμεις της για να εξισορροπήσει την επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλωστε αυτή είναι η αποστολή μας: να δημιουργήσουμε αυτές τις συνθήκες.

2. Σε διακηρυκτικό επίπεδο, ελάχιστα μέλη της κοινωνίας μας (που δεν θεωρούνται περιθωριακά) θα πούνε ανοιχτά ότι είναι κατά της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ+. Ωστόσο οι πιο σημαντικές μορφές ομο-, τρανς και ιντερφοβίας είναι αυτές που δεν περιλαμβάνουν πρόδηλη βία ή έντονες διακρίσεις και ως εκ τούτου δεν γίνονται κατανοητές ως κακοποιητικές συμπεριφορές από το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Συνήθως οι πιο συχνές προβληματικές στάσεις κανονικοποιούν μια κατάσταση όπου οι ΛΟΑΤΚΙ+ είναι ανεκτοί στην κοινωνία, αλλά όχι αποδεκτοί επί ίσοις όροις. Ή είναι αντικείμενο χλεύης, καρικατούρες ή φορείς στερεοτύπων, ακόμη και θετικών. Πολύ συνηθισμένο φαινόμενο που προσελκύει και τον μέσο πολίτη είναι το «ούτε ένα αστείο δεν μπορούμε να κάνουμε». Παλιά το έλεγαν «η δικτατορία της πολιτικής ορθότητας». Τώρα οι νέες τάσεις το βαφτίζουν «woke».

3. Το μότο της Ε.Ε. είναι «ενωμένες στην πολυμορφία». Οπότε από το ιδρυτικό αφήγημα ακόμα της Ενωσης δεν ενθαρρύνονται μονολιθικοί ορισμοί του λεγόμενου (και επίκαιρου τελευταία όρου) «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής». Φυσικά, διαφορετικές δυνάμεις και διαφορετικά κέντρα συμφερόντων υιοθετούν διαφορετικό ορισμό της έννοιας αυτής, αλλά, πιστεύουμε, υπάρχει ένας ελάχιστος κοινός παρονομαστής κι αυτός είναι ο σεβασμός του «άλλου» και η ελευθερία ανάπτυξης του «εαυτού». Είναι οι αρχές στις οποίες συγκλίνουν όλες οι δυνάμεις του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου και που σήμερα αμφισβητείται από τις ριζοσπαστικές ακραίες δυνάμεις. Το γεγονός ότι οι τελευταίες καταφέρονται τόσο επιθετικά κατά των πολιτικών της Ε.Ε. συλλήβδην αποτελεί ένδειξη ότι οι πολιτικές αυτές είναι στοιχειωδώς τουλάχιστον συμπεριληπτικές.

4. Τα κινήματα, οι ενεργοί πολίτες και οι δημοκρατικές δυνάμεις πρέπει να ξανακερδίσουμε τον μέσο πολίτη. Το αφήγημά μας πρέπει να ξαναγίνει mainstream, για να αναδειχθεί ο παραλογισμός της alt right. Γιατί εκεί στοχεύει και η απειλή αυτή, στον μέσο πολίτη, για να τον πείσει ότι εμείς είμαστε οι ακραίες ριζοσπαστικές τάσεις, ενώ αυτή είναι η κοινή λογική, με μια εντελώς μανιχαϊστική προσέγγιση. Η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και η ανάδειξη της αξίας του ορθού λόγου είναι ίσως οι παράγοντες που θα θέσουν το ανάχωμα στην ακροδεξιά λαίλαπα και θα προσφέρουν πολιτική στήριξη στα δημοκρατικά μας κεκτημένα.

Βέλγιο | EPA/SIERAKOWSKI FREDERIC

Απέχουμε αρκετά από μια κοινωνία συμπερίληψης και ισονομίας

REclaim Thessaloniki Pride

1.  Το να είσαι ΛΟΑΤΚΙΑ+ άνθρωπος στην Ελλάδα σήμερα σημαίνει ότι πρέπει να δίνεις καθημερινά μικρές και μεγαλύτερες μάχες για να περπατήσεις σ’ έναν δρόμο, να διασχίσεις μια πλατεία, να βρεις μια δουλειά ή μια στέγη. Είναι συχνά φαινόμενα τόσο η βία και οι επιθέσεις σε βάρος μας (είναι νωπή η ανάμνηση της επίθεσης στην πλατεία Αριστοτέλους από όχλο εφήβων) όσο και οι διακρίσεις που δεχόμαστε στο σχολείο, στα κοινωνικά δίκτυα ή στη δουλειά μας. Αρα, τόσο η ωμά εκφρασμένη βία όσο και ο εσωτερικευμένος μισογυνισμός και η ομο/ιντερ/τρανσφοβία, που είναι διάχυτα στην κοινωνία, μόνο αισιοδοξία και ασφάλεια δεν μας κάνουν να νιώθουμε.

Σίγουρα η συμμετοχή σε μια ΛΟΑΤΚΙΑ+ συλλογικότητα μας διασφαλίζει ότι δεν είμαστε μόνα, δεν παλεύουμε μόνα. Εχουμε δίπλα μας ανθρώπους, που συνειδητά παλεύουν μαζί μας, για να αλλάξουμε την κοινωνία. Να αλλάξουμε όλα όσα μας θυμώνουν και μας πληγώνουν. Η συλλογική δράση μας δίνει τη δύναμη να συνεχίζουμε. Η αλληλεγγύη, η συντροφικότητα, οι κοινές πολιτικές μάχες είναι το οξυγόνο μας.

2. Εχουμε να αντιμετωπίσουμε τα πολιτικά μορφώματα της Ακροδεξιάς και την Εκκλησία, με τις δηλητηριώδεις ιδέες που διαχέουν στην κοινωνία. Κυρίως όμως έχουμε να αντιμετωπίσουμε τον θεσμικό σεξισμό, που η κυβέρνηση επιτρέπει να αναπτύσσεται, όταν δεν υπάρχει καμία πολιτική πρόληψης, όταν οι νόμοι είναι ελλιπείς κι όταν ένας πρωθυπουργός μιλά δημόσια για «δύο φύλα» αποδεχόμενος την ατζέντα τους.

3. Σε μια εποχή πολεμικών εντάσεων, με τα θηριώδη προγράμματα επανεξοπλισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Rearm Europe) και με την επιστροφή σε μια πολεμική οικονομία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η προστασία των ευάλωτων μειονοτήτων είναι για αυτούς πολυτέλεια. Μέσα σε μια τέτοια συγκυρία η κατασκευή εχθρών και η στοχοποίηση των γυναικών, ΛΟΑΤΚΙΑ+ ανθρώπων, προσφύγων, Ρομά, ανάπηρων και φτωχών είναι πολιτική που ξεδιπλώνεται από τις ΗΠΑ μέχρι τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επομένως, απέχουμε αρκετά από μια κοινωνία συμπερίληψης και ισονομίας.

4. Δεν χρειάζεται να τονίσουμε τον θανατηφόρο κίνδυνο που σηματοδοτεί η Ακροδεξιά για εμάς. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, η απαγόρευση του Pride στην Ουγγαρία, ο θεσμικός αποκλεισμός και η ανακήρυξη «ζωνών ελεύθερων από LGBTQI ιδεολογία» στην Πολωνία, οι περιορισμοί στην ελεύθερη έκφραση, τρανσφοβικές δικαστικές αποφάσεις, όπως η πρόσφατη στη Βρετανία, ο τραμπισμός, οι συχνές επιθέσεις βίας. Οι όποιες κρατικές πολιτικές και παρεμβάσεις που έχουν προσπαθήσει κατά καιρούς να εξασφαλίσουν με νόμους τη βελτίωση της καθημερινότητας των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ανθρώπων, δεν προχώρησαν στην αλλαγή αντίληψης στην κοινωνία. Δεν μπορούν και δεν θέλουν να θεραπεύσουν τη ρίζα της καταπίεσης ούτε να εξαλείψουν τον κίνδυνο του φασισμού. Ακριβώς γιατί είναι κομμάτι του ίδιου συστήματος καταπίεσης και εκμετάλλευσης.

Γι’ αυτό και ως αυτοοργανωμένο Reclaim Thessaloniki Pride υπερασπίζουμε μαχητικά τα δικαιώματα των ανθρώπων του ΛΟΑΤΚΙΑ+ φάσματος, ιδιαίτερα των τρανς και των μη δυαδικών, φυλοδιαφορετικών ατόμων, δένοντάς τα σήμερα με αυτά των αδελφών μας στην Παλαιστίνη, που λιμοκτονούν, βομβαρδίζονται και υφίστανται γενοκτονία. Γιατί κανένα μας δεν είναι πραγματικά ασφαλές και ελεύθερο όσο δεν είμαστε όλα μας!

Από τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στην Ουγγαρία τον περασμένο Μάρτιο | EPA/Zoltan Mathe

Το απαγορευμένο pride του Ορμπαν και η περίεργη στάση της Ούρσουλα

Εντονη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ομοφοβική και τρανσφοβική νομοθεσία της Oυγγαρίας και της Πολωνίας ● Ανησυχία και σε Ισπανία και Αυστρία

Την ώρα που ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεις, οργανώσεις δικαιωμάτων, εργατικά συνδικάτα και φορείς στην Ουγγαρία και την Ευρώπη καλούν σε συμβολική στήριξη και έμπρακτη συμμετοχή στο 30ό Budapest Pride στις 28 Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται κριτική ότι βρίσκεται στα μετόπισθεν. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Euraktiv, η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ζήτησε από τους επιτρόπους να μην παραβρεθούν στο πράιντ της Βουδαπέστης για να μην προκαλέσουν την κυβέρνηση Ορμπαν.

Η ουγγρική κυβέρνηση απαγόρευσε τον Μάρτιο τη διεξαγωγή πράιντ στην Ουγγαρία, τη μόνη χώρα της Ευρώπης που επιβάλλει τέτοια απαγόρευση, επεκτείνοντας την αντιδραστική και αμφιλεγόμενη νομοθεσία που πέρασε το 2021 για να απαγορεύσει την προβολή ΛΟΑΤΚΙ περιεχομένου σε άτομα κάτω των 18 ετών, επικαλούμενη την προστασία ανηλίκων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινήθηκε νομικά κατά της Ουγγαρίας, εκκινώντας τη λεγόμενη διαδικασία επί παραβάσει, εναντίον του νόμου του 2021. Στις αρχές Ιουνίου η γενική εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ε.Ε. εξέδωσε τη νομικά μη δεσμευτική γνώμη ότι η Ουγγαρία παραβιάζει το ευρωπαϊκό δίκαιο και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται. Η έντονη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ομοφοβική και τρανσφοβική νομοθεσία της κυβέρνησης Ορμπαν εντείνει τα ερωτήματα για τη σημερινή στάση της προέδρου της Επιτροπής.

Επικρίνοντας εμμέσως τη στάση της Κομισιόν, η Εσθερ Λιντς, γενική γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοπσπονδίας Εργατών ETUC, δήλωσε ότι η Συνομοσπονδία θα πάρει μέρος στο απαγορευμένο πράιντ της Βουδαπέστης, σημειώνοντας ότι το εργατικό κίνημα δεν μπορεί να επιτρέψει στην Ακροδεξιά να διχάσει και να επιβάλει διακρίσεις στους εργαζόμενους με βάση ποιον αγαπούν. «Το πράιντ δεν είναι σύνθημα· είναι κάλεσμα σε δράση», υπογράμμισε.

Οι εξελίξεις στην Ουγγαρία αναδεικνύουν το μεταίχμιο στο οποίο βρίσκονται σήμερα τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ σε όλη την Ευρώπη, λόγω της ανόδου της Ακροδεξιάς.

Ανησυχία εκδηλώνεται ακόμα και σε μια χώρα πρωτοπόρο στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, όπως η Ισπανία, που καθιέρωσε την ισότητα στον γάμο πριν από είκοσι χρόνια. «Πρόσφατα έχουμε δει ανησυχητική αύξηση της ρητορικής του μίσους και οπισθοδρομήσεις σε περιφερειακό επίπεδο με πρωτοβουλία της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς, όπως στη Βαλένθια. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές μπορούν να γίνουν ασπίδα εναντίον αυτών των πισωγυρισμάτων, αλλά πρέπει να προσαρμοστούν καλύτερα στην πραγματικότητα κάθε χώρας, στις πιο ευάλωτες περιπτώσεις, όπως οι αγροτικές περιοχές ή οι κοινότητες ΛΟΑΤΚΙ μεταναστών», λέει ο Ροντρίγκεζ Φερνάντες από την ισπανική ΛΟΑΤΚΙ οργάνωση-ομπρέλα FELGTBI+.

Στην Αυστρία, ο Γκέρνοτ Βάρνερ, διευθυντής της ΛΟΑΤΚΙ οργάνωσης της Ανω Αυστρίας, HOSI Linz, επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο που παίζει η Ε.Ε. στην κατοχύρωση ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων σε κράτη-μέλη όπως η Αυστρία, ιδίως στη θέσπιση του συμφώνου συμβίωσης, της τεκνοθεσίας και εν μέρει της απαγόρευσης των λεγόμενων θεραπειών μεταστροφής. Υπογραμμίζει όμως και τα όρια της ευρωπαϊκής παρέμβασης. «Τίποτα δεν μπορεί να γίνει αυτή τη στιγμή με το OVP (σ.σ. το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα Αυστρίας). Υποθέτω ότι μεσοπρόθεσμα η Ε.Ε. θα αυξήσει την πίεση στην Αυστρία. Μπορεί να δώσει ώθηση, να εργαστεί για τον πληθυσμό, να ασχοληθεί με την ποικιλομορφία και την ισότητα». Ο κ. Βάρνερ συγκαταλέγει στα μεγαλύτερα εμπόδια ενάντια στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ «τα δεξιά κόμματα που αντιμάχονται και εμποδίζουν κάθε πρόοδο, όπως το FPO (σ.σ. το ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας) που μιλά για την αποκαλούμενη ατζέντα του γουόκ, αλλά και τον συντηρητισμό της Εκκλησίας που είναι διαδεδομένος στην Αυστρία».

Στην Πολωνία, πάλι, η αντίδραση της Ε.Ε. στην ομοφοβική και τρανσφοβική στροφή της χώρας φάινεται ότι έχει αντιστρέψει κάπως την κατάσταση. Πριν από λίγα χρόνια, η Πολωνία βρισκόταν μαζί με την Ουγγαρία στην πρωτοκαθεδρία της αντίδρασης ενάντια στα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα, έχοντας θεσπίσει περιοχές απαγόρευσης ΛΟΑΤΚΙ εκδηλώσεων και ατόμων που έφεραν ΛΟΑΤΚΙ σύμβολα. Η νομική διαδικασία, που ξεκίνησε εναντίον της Πολωνίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, απειλώντας ότι θα επιβάλει περικοπές στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση αν η χώρα εξακολουθήσει να παραβιάζει το ευρωπαϊκό δίκαιο, οδήγησε στη συμμόρφωση της Πολωνίας και την κατάργηση των απαγορεύσεων. Στον φετινό χάρτη Rainbow της οργάνωσης-ομπρέλα ILGA Europe, η Πολωνία, που πέρσι ήταν στην τελευταία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, ανέβηκε τρεις θέσεις εξαιτίας της άρσης της απαγόρευσης.

«Πριν από λίγα χρόνια η απαγόρευση κάλυπτε περιοχές όπου ζούσε το ένα τρίτο του πληθυσμού της Πολωνίας. Σήμερα δεν απομένει καμία τέτοια περιοχή», αναφέρει ο Πολωνός δημοσιογράφος Βόιτσεκ Καρπίζακ από την εφημερίδα Gazeta Wyborcza.

Γράφει ότι στους μεγαλύτερους εχθρούς των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ στην Πολωνία είναι η μεγάλη επιρροή συντηρητικών πολιτικών και της Καθολικής Εκκλησίας. «Προωθούν συχνά αρνητικές ή στερεοτυπικές απόψεις για τους ΛΟΑΤΚΙ, γεγονός που δημιουργεί κλίμα φόβου και παρανόησης, ιδίως σε μικρότερες πόλεις και σε αγροτικές περιοχές. Ορισμένοι πολιτικοί χρησιμοποιούν τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα σαν αποδιοπομπαίο τράγο για να κερδίσουν ψήφους, διαχέοντας φόβο και διαιρέσεις αντί να προωθούν την κατανόηση και τον σεβασμό», αναφέρει.

Υπογραμμίζει ότι η νίκη του εθνικιστή Κάρολ Ναβρότσκι στις φετινές προεδρικές εκλογές σηματοδοτεί το προσωρινό τέλος της ελπίδας δεκάδων χιλιάδων ΛΟΑΤΚΙ ζευγαριών για νομιμοποίηση, παρά το γεγονός ότι στις δημοσκοπήσεις η μεγάλη πλειονότητα της κοινής γνώμης (το 60%) εκφράζεται θετικά για τη νομιμοποίηση. «Προεκλογικά φαινόταν ότι η Πολωνία ήταν έτοιμη –κοινωνικά, πολιτισμικά και πολιτικά– να κάνει το επόμενο βήμα υπέρ των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων. Η εκλογή του Ναβρότσκι στην προεδρία της Πολωνίας στην πράξη έκλεισε την πόρτα σε κάθε ελπίδα για νομική αναγνώριση των ομόφυλων σχέσεων στο ορατό μέλλον», σημειώνει. Η μόνη προοπτική είναι το Δικαστήριο της Ε.Ε. που καλείται το φθινόπωρο να αποφασίσει αν θα έχουν ισχύ στην Πολωνία οι ομόφυλες σχέσεις που έχουν αναγνωριστεί νομικά στο εξωτερικό. «Η μόνη λάμψη ελπίδας έρχεται από την Ε.Ε.» καταλήγει ο Βόιτσεκ Καρπίζακ.

*Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PULSE, στο οποίο συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.». Συνεργάστηκαν: Christian Schneider (Der Standard - Αυστρία), Wojciech Karpieszuk (Gazeta Wyborcza - Πολωνία), Ana Somavilla (El Confidencial - Ισπανία)