Ελλάδα 2025: Από το Brain Drain στο Brain Gain

Την τελευταία δεκαετία, ο όρος encephalon drain έγινε συνώνυμος της ελληνικής κρίσης. Πάνω από 659.000 Έλληνες, στην πλειoνότητά τους νέοι επιστήμονες και επαγγελματίες υψηλής εξειδίκευσης, εγκατέλειψαν τη χώρα αναζητώντας καλύτερες συνθήκες ζωής και αξιοπρεπή εργασία στο εξωτερικό. Όμως, τα τελευταία χρόνια, το τοπίο δείχνει να αλλάζει ριζικά. Πάνω από 422.000 Έλληνες έχουν επιστρέψει, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Eurostat. Το encephalon drain μετατρέπεται σε encephalon gain, όχι ως ρητορική, αλλά ως μετρήσιμη πραγματικότητα. Η ανάπτυξη αυτή δεν είναι συμπτωματική. Είναι αποτέλεσμα ενός ολοκληρωμένου κυβερνητικού σχεδίου, με την ηγεσία του του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, το οποίο βασίζεται σε τρεις βασικούς άξονες:

1. Αξιοπρεπείς αμοιβές και αναβάθμιση του εργασιακού περιβάλλοντος

Η ανεργία έχει μειωθεί στο 8,3%, το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων 17 ετών. Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε στα 880€, ενώ ο μέσος μισθός στην πλήρη φροντίδα ανέρχεται πλέον σε 1.478€. Παράλληλα, θεσπίζονται πολιτικές που ενισχύουν την εργασιακή ασφάλεια και τη διαφάνεια – με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ψηφιακή κάρτα εργασίας και τις παροχές στήριξης για τους νέους γονείς.

2. Φορολογικά και επαγγελματικά κίνητρα επαναπατρισμού

Η κράτος προσφέρει έκπτωση 50% στη φορολογία εισοδήματος για επτά χρόνια σε όσους επιστρέφουν στην Ελλάδα, ύστερα από τουλάχιστον 5 χρόνια διαμονής στο εξωτερικό. Παράλληλα, επιταχύνεται και απλοποιείται η αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων, όπως στην περίπτωση γιατρών που προέρχονται από τις ΗΠΑ.

Αυτές οι πρωτοβουλίες συνοδεύονται από μια έκρηξη διεθνών επενδύσεων σε τομείς αιχμής. Πολυεθνικές όπως η Pfizer, Microsoft, Google και Amazon Web Services εγκαθίστανται στην Ελλάδα, δημιουργώντας χιλιάδες ποιοτικές θέσεις εργασίας, κυρίως για νέους με υψηλή εξειδίκευση. Η Θεσσαλονίκη, ιδίως, έχει εξελιχθεί σε διεθνές hub καινοτομίας και ψηφιακής οικονομίας.

3. Εξωστρέφεια και διασύνδεση με τη διασπορά

Η κράτος υλοποιεί στοχευμένες δράσεις ενημέρωσης σε ευρωπαϊκές μητροπόλεις με ισχυρό Ελληνικό στοιχείο – Λονδίνο, Άμστερνταμ, Ντίσελντορφ, Στουτγκάρδη – καθώς και στις ΗΠΑ (Νέα Υόρκη, Δεκέμβριος 2025). Οι εκδηλώσεις φέρνουν σε ακούμπημα Έλληνες της διασποράς με ελληνικές επιχειρήσεις και εργοδότες που αναζητούν ατομικό υψηλής κατάρτισης.

Επιπλέον, ενισχύονται οι ακαδημαϊκές συνεργασίες μεταξύ ελληνικών πανεπιστημίων και κορυφαίων διεθνών ιδρυμάτων, ενώ δημιουργούνται νέα Κέντρα Έρευνας & Ανάπτυξης (R&D).

Η θετική βάδιση της οικονομίας, η συστηματική προσέλκυση επενδύσεων και η εφαρμογή πολιτικών που δίνουν ουσιαστικά κίνητρα παραμονής και επιστροφής αλλάζουν το αφήγημα. Οι Έλληνες του εξωτερικού δεν βλέπουν πλέον τη χώρα μόνο με συναίσθημα. Βλέπουν ευκαιρίες σταδιοδρομίας, αξιοκρατία και προοπτική.

Η Ελλάδα του 2025 δεν ζητά να επιστρέψεις «για την πατρίδα». Σου προσφέρει λόγους να επενδύσεις το μέλλον σου εδώ. Και αυτό είναι, ίσως, η μεγαλύτερη τροποποίηση της τελευταίας δεκαετίας: η επανασύνδεση της χώρας με το ανθρώπινο δυναμικό της.

Το encephalon summation δεν είναι ένα σύνθημα. Είναι η πραγματικότητα μιας χώρας που αλλάζει, με σταθερή ηγεσία, στρατηγικό πλάνο και πίστη στον Έλληνα του κόσμου.

* Ο Γιάννης Παπαγεωργίου είναι Συντονιστής του Γραφείου του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη