«Ατεχνη, άμουση, κόρη εκφυλισμένου γένους, εγώ»

ΤΖΕΝΗ ΠΑΥΛΙΔΟΥ • Εντός του προβλεπόμενου χώρου • Ποίηση • ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΥΠΝΙΟ

Το υποκείμενο, επιτηρούμενη και αυτο-επιτηρούμενη, δεν παραλείπει να μας διαβεβαιώσει εξαρχής πως κινείται εντός του προβλεπόμενου χώρου. Κοινωνικά, οικογενειακά και γλωσσικά, μέχρι την ανάγκη ορισμού της σύμφωνα με την επίσημη Γραμματική. Από εκεί και πέρα εκτυλίσσεται ένα τρομώδες σκηνικό με τη συσκότιση της βιωμένης εμπειρίας του ατόμου. Οι άνθρωποι χαράσσουν το σώμα της (μας) με το κοπίδι [Διάπλαση], ως ένα άλλο έργο με δέρμα νωπό, ώστε να εισέλθει στον ιστορικό χρόνο και στον κοινωνικό χώρο. Αυτή η ένταξη συνεπάγεται έναν κοινωνικό, σχολικό και οικογενειακό «εκβιασμό» που καθηλώνει σωματικά το υποκείμενο· καμπυλώνει η ράχη [Οικογενειακά κειμήλια], το παιδί-κορίτσι εύχεται ν’ αρρωστήσει βαριά για να μην ξαναπάει στο σχολείο [Διδακτέα Υλη]. Μέχρι και το ξημέρωμα φέρνει αδιέξοδο, όταν ξημερώνεται εκείνη σ’ έναν πέτρινο πύργο [Ξημερώνοντας].

Οι τίτλοι των ενοτήτων είναι δηλωτικοί. Το υποκείμενο ψάχνει να βρει πού είναι το στόμα της και πώς ανοίγει, πιάνει κάτι ερμητικές συνάψεις και χαλάει τα μάτια της. Δεν υπάρχει πεσιμισμός, μόνο εκφράζεται η πάλη. Η αγωνία να βρεθεί ένας τρόπος έκφρασης και αντιπαράθεσης για αυτό που της συμβαίνει, ένας τρόπος άρθρωσης ενός δράματος που περνιέται για κανονικότητα. Κανονικότητα για το παιδί-κορίτσι, για το κορίτσι-κοπέλα, για τη γυναίκα-άνθρωπο. Σπουδαία σπαράγματα αυτής της πάλης: Ατεχνη, άμουση, κόρη / εκφυλισμένου γένους, εγώ / δεν ψάχνω καταφύγιο να σωθώ· μέσα στων κυμάτων την αέναη βουή / γυμνάζω τη φωνή, γλύφω τη μορφή μου [Η τραγωδός], αγγίζω ενεργητική, αγγίζομαι / παθητική [...] κριτσανίζω τη σάρκα μου / κι ο ήχος με λυτρώνει [Ολισθήματα], ένα ρεφρέν / σφηνωμένο / στη μέση του κρανίου / μία δεύτερη καρδιά / όπλο επαναληπτικό / που χτυπάει από μέσα· [Τεχνικά προβλήματα], χίλια δάχτυλα / να σφίγγει / μία νεκρή γυναίκα / -έθρεψε τ’ όνειρο / κι ήρθε η στιγμή / να σμίξει με τον κόσμο [Αθανασία σε ψήγματα].

Μεταξύ ενεργητικότητας και παθητικότητας, μεταξύ αναζήτησης λέξεων και της εύρεσης ενός ερωτισμού που δεν θα πρέπει να καταδιώκεται και να λογοκρίνεται ως προς την επιθυμία, το άτομο παλεύει για να θρέψει το δικό του όνειρο. Μικρές χαραμάδες για το εμείς δεν θα λείψουν: κι εμείς / αδυνατίζουμε επίτηδες / για να μην μπορούμε / να σηκώσουμε το βάρος [Ασκήσεις αποδυνάμωσης]. Η πάλη, όπως συνηθίζεται στην τρέχουσα εμπειρία, φέρνει ενδείξεις ζωής και ζωντάνιας. Το αίμα είναι δηλωτικό της παρουσίας της έμφυλης υποκειμενικότητας [Παρουσία], ενώ οι φόβοι, σωρός, ξεριζώνονται από τη σάρκα μ’ απότομες κινήσεις [Ενδείξεις ζωής]. Προπάντων, η μεγάλη πληγή συνυπάρχει με την καρδιά –στη μέση των βλεμμάτων και του κενού– ως η πλέον σημαντική και συχνή ένδειξη ζωής, απότοκο των άγριων σκέψεων και της θνητής έκτασης και «έκθεσης» στον ήλιο.

Το μέσα τείνει να γίνει έξω, ο πέτρινος πύργος φεγγίτης, ένα μαχαίρι στη γλώσσα χαλιναγωγείται από τη φαντασία, ο διακριτικός ψίθυρος των επισκεπτών θα γίνει χώμα που θα μοιραστεί, το καμπουριασμένο σώμα δείχνει το στήθος και τις πληγές του, η συσκότιση γίνεται ήλιος και έκθεση, ένα διαρκές άνοιγμα, ένα παιχνίδι της καρουζικής παραίνεσης – να γυρίζεις στην καλή πλευρά σου. Αυτό το γύρισμα-εσωτερική έριδα, αλλά και διαμάχη του ατόμου με καθετί που το ετεροκαθορίζει, διαμορφώνει το πλαίσιο των ποιημάτων. Μιας συλλογής που διαπραγματεύεται τη σύνθεση του δικού της κόσμου, έστω με τα υλικά (και) των άλλων.

*Ποιητής